TEZA: Zasady wynajmowania lokali z mieszkaniowego zasobu gminy określają przepisy ustawy. Postanowienia uchwały rady gmin z nim sprzeczne są nieważne.
STAN FAKTYCZNY
Rada Miejska w Zakliczynie przyjęła program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy w latach 2010 – 2015 oraz zasady wynajmowania lokali wchodzących w jego skład w brzmieniu określonym w załącznikach nr 1 i nr 2 do uchwały. W pierwszym z nich radni przewidzieli możliwość wynajęcia lokalu mieszkalnego na czas oznaczony na pisemne żądanie wnioskodawcy. W dalszej części załącznika rada ustaliła, że umowę najmu lokalu socjalnego zawiera się na rok z możliwością jej przedłużenia na następny okres, jeżeli najemca nadal znajduje się w sytuacji uzasadniającej zawarcie takiej umowy. Równocześnie w załączniku nr 2 organ stanowiący gminy postanowił, że burmistrz w szczególnie uzasadnionych przypadkach może wyrazić zgodę na odstąpienie od spełnienia warunków ustalających kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego.
Z UZASADNIENIA
W ocenie organu nadzoru przyjęte przez radę gminy rozwiązania są niezgodne z przepisami i w tym zakresie zostały uchylone. Przede wszystkim naruszają art. 20 ust. 2 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 266 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem lokale stanowiące mieszkaniowy zasób gminy, z wyjątkiem m.in. lokali socjalnych, mogą być wynajmowane tylko na czas nieoznaczony. Przytoczone regulacje prawne zatem zdaniem wojewody określają, na jaki czas zawiera się umowy najmu dotyczące lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. W ocenie organu nadzoru brak jest natomiast podstaw prawnych do wprowadzania przez organ stanowiący wyjątku w postaci możliwości wynajęcia lokalu mieszkalnego na czas oznaczony, na żądanie wnioskodawcy. Takie działanie mogłoby być potraktowane jako obejście prawa.
Równocześnie wojewoda wskazał, że organem uprawnionym do zawierania i przedłużania umów najmu w imieniu gminy jest jej organ wykonawczy. W konsekwencji władcze działanie rady w tej materii poprzez arbitralne ustalenie okresu, na jaki ma być zawierana umowa najmu lokalu socjalnego, jest niezgodne z prawem. Stanowi ono ograniczenie uprawnień zarówno potencjalnych najemców lokali socjalnych, jak i kompetencji organu wykonawczego gminy. Równocześnie zdaniem wojewody zasady wynajmowania lokali powinny być tak skonkretyzowane, by ci spośród mieszkańców gminy, którzy spełniają podstawowe kryteria przedmiotowe (jak warunki zamieszkiwania i wysokość dochodu) i od których zależy wynajęcie lokalu z zasobu mieszkaniowego gminy, mieli równe szanse na uzyskanie lokalu.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z 7 kwietnia 2010 r., nr PN.V.0911-11-2010