Wykaz nieruchomości, które mają być sprzedane lub oddane w użytkowanie wieczyste, musi być opublikowany przez 21 dni na stronie biuletynu informacji publicznej danej jednostki samorządu terytorialnego. Nieumieszczenie wykazu na stronach internetowych może naruszać gwarancję jawności obrotu nieruchomościami.
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga dodatkowo wpisu w księdze wieczystej. Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste następuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej, stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Użytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w umowie albo przez rozwiązanie umowy przed upływem tego okresu. Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują jednak jeden wyjątek, kiedy właściwy organ, czyli gmina lub Skarb Państwa, może żądać rozwiązania umowy użytkowania wieczystego przed upływem ustalonego okresu, stosownie do art. 240 kodeksu cywilnego. Jak wynika z tego przepisu kodeksu cywilnego, umowa o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie użytkownik nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń.

Wygaśnięcie użytkowania

W razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego na skutek upływu okresu ustalonego w umowie albo na skutek rozwiązania umowy przed upływem tego okresu użytkownikowi wieczystemu nadal przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki i inne urządzenia. Określając wysokość tego wynagrodzenia, organ musi brać pod uwagę wartość tych budynków i urządzeń z dnia wygaśnięcia użytkowania wieczystego. Wynagrodzenie nie przysługuje jednak za budynki i inne urządzenia wzniesione wbrew postanowieniom umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste. Dodatkowo w razie rozwiązania umowy użytkowania wieczystego przed upływem okresu ustalonego w umowie dotychczasowi użytkownicy wieczyści mogą żądać zwrotu sumy opłat rocznych, wniesionych z tytułu użytkowania wieczystego, za niewykorzystany okres. Opłaty te podlegają waloryzacji, jednak maksymalna wysokość kwoty podlegającej zwrotowi nie może przekroczyć wartości prawa użytkowania wieczystego, określonej na dzień rozwiązania umowy. Wszystkie przepisy dotyczące wygaśnięcia użytkowania wieczystego, wcześniejszego rozwiązania umowy o użytkowanie wieczyste i zwrotu opłat i nakładów poniesionych w związku z korzystaniem z prawa użytkowania wieczystego mogą być stosowane w odniesieniu do użytkowania nabytego w inny sposób niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Ogłoszenie w internecie

Nieruchomości, które mają być przeznaczone do oddania w użytkowanie wieczyste, muszą być wyliczone w specjalnym wykazie, który wywiesza się na 21 dni w siedzibie właściwego urzędu oraz podaje do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Samorządy muszą obligatoryjnie publikować taki wykaz także na stronach internetowych właściwego urzędu. Nieumieszczenie wykazu na stronach internetowych może naruszać gwarancję jawności obrotu nieruchomościami.

Rozwiązanie umowy

Jeżeli użytkownik wieczysty korzysta z nieruchomości w sposób sprzeczny z ustaleniami umownymi, zwłaszcza jeśli nie dokona jej zabudowy w ustalonym terminie, z żądaniem rozwiązania umowy może wystąpić właściwy organ (w przypadku nieruchomości wchodzących w skład zasobu jednostki samorządu terytorialnego – wójt, zarząd powiatu lub zarząd województwa). W razie zaistnienia powyższego przypadku obowiązek organu został ograniczony jedynie do zwrotu sumy wniesionych opłat rocznych za niewykorzystany okres użytkowania wieczystego. Obecnie dodatkowo w razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego opłata roczna za rok, w którym nastąpiło wygaśnięcie, ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu trwania użytkowania wieczystego w tym roku. Odnosi się to do wszystkich przyczyn wygaśnięcia użytkowania wieczystego, np. przez rozwiązanie umowy, przekształcenie w prawo własności czy upływu czasu, na jaki umowa była zawarta.



Sprzedaż nieruchomości

W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu co do zasady przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:
● przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie nieruchomości do sprzedania (termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż sześć tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu);
● jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie (termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż sześć tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu),
● jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.
Należy jednak pamiętać, że zbycie nieruchomości nie może nastąpić, jeżeli toczy się postępowanie administracyjne dotyczące prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego.
Osoby mające pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości organ zawiadamia na piśmie o przeznaczeniu nieruchomości do zbycia oraz o przysługującym im pierwszeństwie w nabyciu tej nieruchomości, pod warunkiem złożenia wniosków o nabycie w terminie określonym w zawiadomieniu. Termin ten nie może być krótszy niż 21 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Przy doręczaniu zawiadomień stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Osoby te korzystają z pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości, jeżeli złożą oświadczenie, że wyrażają zgodę na cenę ustaloną w sposób określony w ustawie.
Informacje o nieruchomościach
W wykazie o oddaniu nieruchomości w użytkowanie wieczyste zamieszcza się m.in.:
● oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości;
● powierzchnię nieruchomości;
● opis nieruchomości;
● przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania;
● termin zagospodarowania nieruchomości;
● cenę nieruchomości;
● wysokość stawek procentowych opłat z tytułu użytkowania wieczystego;
● wysokość opłat z tytułu użytkowania, najmu lub dzierżawy;
● terminy wnoszenia opłat;
● zasady aktualizacji opłat;
● informacje o przeznaczeniu do sprzedaży, do oddania w użytkowanie wieczyste, najem lub dzierżawę;
● termin do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości.
PODSTAWA PRAWNA
● Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.).