W jakich sytuacjach wojewoda może skorzystać ze swojego uprawnienia do wstrzymania w drodze decyzji egzekucji administracyjnej? Jak wojewoda ocenia, że w określonych sytuacjach zachodzą szczególnie uzasadnione przypadki uzasadniające wstrzymanie egzekucji?

Przewidziane w art. 27 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie uprawnienie stanowi przyznany wojewodzie nadzwyczajny środek ingerencji w prowadzone postępowanie egzekucyjne. Wojewoda może wstrzymać czynności każdego organu prowadzącego egzekucję administracyjną.

Oznacza to, że wyłączono jakąkolwiek możliwość wkraczania wojewody w każdą inną egzekucję niż administracyjna. Wstrzymanie przez wojewodę czynności organu prowadzącego egzekucję administracyjną jest dopuszczalne wyłącznie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Ocena, czy w danej sytuacji zachodzą szczególnie uzasadnione przypadki przemawiające za zastosowaniem omawianego środka, że względu na to, że pojęcie to jest nieostre, należy do wojewody.

Ogólnie sformułowana przesłanka uzasadniająca zastosowanie przez wojewodę omawianej kompetencji wiąże się z jej charakterem. Wstrzymanie czynności organu prowadzącego egzekucję administracyjną ma charakter fakultatywny. Wojewoda nie jest w tym zakresie związany nakazem działania. Samodzielnie ocenia, czy zachodzą szczególne przypadki uzasadniające jej zastosowanie. Nie wprowadzono także (poza obowiązkiem powiadomienia określonych organów) obowiązku współdziałania z innymi organami.

Wojewoda może wstrzymać egzekucję administracyjną prowadzoną wobec każdego zobowiązanego. W celu wskazania, kto może być zobowiązanym, należy odwołać się do definicji zawartej w art. 1a pkt 20 ustawy z 17 czerwca 1990 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z nią zobowiązanym jest osoba prawna albo jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub obowiązku o charakterze niepieniężnym. Wobec każdego z tych podmiotów wojewoda może wstrzymać egzekucję administracyjną. Podobnie szeroki jest zakres przedmiotowy. Wojewoda uprawniony jest do wstrzymania egzekucji administracyjnej o charakterze pieniężnym oraz niepieniężnym. Jednakże wstrzymanie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym w odniesieniu do tej samej należności może być dokonane tylko jednorazowo, na okres nie dłuższy niż 30 dni.

W art. 27 ustawy określono formę działania wojewody. Wstrzymanie egzekucji może nastąpić w drodze decyzji administracyjnej. Warto zaznaczyć, że kompetencja w tym zakresie przysługuje wyłącznie wojewodzie. Wprowadzony bowiem został ustawowy zakaz upoważnienia pracowników urzędu wojewódzkiego do wstrzymania czynności egzekucyjnych.

Z dotychczasowej praktyki stosowania art. 20 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie wynika, że przepis ten jako nadzwyczajny środek ingerencji w postępowanie egzekucyjne stosowany był najczęściej w przypadku prowadzenia egzekucji wobec zakładów opieki zdrowotnej w sytuacji, gdy wstrzymanie egzekucji mogło mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie zakładu, mając na uwadze dobro pacjentów. Był także przypadek wstrzymania egzekucji wobec osoby fizycznej znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej.

Instytucja wstrzymania egzekucji administracyjnej nie może być traktowana jako działanie przeciwko wierzycielowi. Przesłanką zastosowania tej instytucji winna być sytuacja polegająca na tym, iż po okresie wstrzymania egzekucja będzie nadal możliwa bez szkody dla wierzyciela, a mniej dotkliwa dla zobowiązanego (dłużnika).

ELŻBIETA STASZYŃSKA
dyrektor wydziału Prawno- organizacyjnego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi

PODSTAWA PRAWNA
● Art. 27 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. nr 31, poz. 206).