Obowiązek zwrotu nienależnie pobranego dodatku powstaje z mocy prawa, a do jego wykonania należy zastosować przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Żaden przepis nie wymaga określenia lub ustalenia tego obowiązku w drodze decyzji.
STAN FAKTYCZNY
Prezydent Łodzi po wznowieniu postępowań uchylił własne decyzje o przyznaniu dodatków mieszkaniowych i odmówił Zenonowi M. przyznania dodatku mieszkaniowego, zobowiązując go jednocześnie do zwrotu tych świadczeń. Wnioskodawca o tych decyzji złożył odwołania. Postanowieniami samorządowe kolegium odwoławcze stwierdziło uchybienie terminu do ich wniesienia
Zenon M. złożył skargę do WSA. Sąd uchylił zaskarżone postanowienia samorządowego kolegium odwoławczego. 2 marca 2009 r. Zenon. M. złożył ponownie odwołania od tych decyzji. Samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżone decyzje. Na decyzje te Zenon M. złożył skargi do WSA. Sąd uznał je za zasadne.
Z UZASADNIENIA
Prezydent Łodzi jako podstawę wznowienia wskazał nieprawdziwe dane zawarte we wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, powołując się na podstawę z art. 145 par. 1 pkt 1 k.p.a. Zgodnie z treścią tego przepisu w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności, faktyczne okazały się fałszywe. Organ I instancji w uzasadnieniu swoich decyzji w ogóle nie zajął się kwestią istnienia podstawy wznowienia. Również w zaskarżonych decyzjach organ odwoławczy nie odniósł się do kwestii istnienia podstawy wznowienia postępowania. Jeżeli zatem prezydent Łodzi wznowił postępowanie na podstawie art. 145 par. 1 pkt 1 k.p.a., zaś organy administracji obu instancji nie odniosły się do tej przyczyny wznowienia, to oznacza, iż kwestia istnienia podstawy wznowienia nie została dokładnie wyjaśniona. W rozpoznawanej sprawie organ I instancji w trzech wydanych decyzjach zobowiązał skarżącego do zwrotu pobranego dodatku na podstawie art. 7 ust. 9 ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli w wyniku wznowienia postępowania stwierdzono, że dodatek mieszkaniowy przyznano na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji lub wniosku osoba otrzymująca ten dodatek jest obowiązana do zwrotu nienależnie pobranych kwot w podwójnej wysokości.
Wymieniony przepis nie może być jednak podstawą wydania decyzji zobowiązującej stronę do zwrotu wypłaconego dodatku mieszkaniowego. Zobowiązanie takie wynika bowiem wprost z tego przepisu, a zapis, w myśl którego należność obejmująca podwójną wysokość wypłaconego dodatku podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji, należy rozumieć jako podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w razie ostatecznego uchylenia, w wyniku wznowienia postępowania, decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego.
Wyrok WSA w Łodzi z 18 listopada 2009 r., III SA/Łd 339/09, Legalis