Odbiorca może wypowiedzieć umowę, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza mu paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy. Wynika to z nowych przepisów ustawy – Prawo energetyczne.
Większość przepisów znowelizowanej ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw zaczęła obowiązywać od 11 marca 2010 r. Na wejście w życie oczekują m.in. zmiany dotyczące sprzedaży przez wytwórców nie mniej niż 15 proc. energii elektrycznej na giełdach towarowych. Te regulacje zaczną obowiązywać od 9 sierpnia 2010 r. Z kolei 1 stycznia 2011 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające system wsparcia dla biogazu rolniczego.

Równoprawne traktowanie

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane zapewnić wszystkim odbiorcom oraz przedsiębiorstwom zajmującym się sprzedażą paliw gazowych lub energii, na zasadzie równoprawnego traktowania, świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii, na zasadach i w zakresie określonym w ustawie. Świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii odbywa się na podstawie umowy o świadczenie tych usług.
Odbiorca paliw gazowych lub energii ma prawo zakupu tych paliw lub energii od wybranego przez siebie sprzedawcy.
Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii, stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników systemu, powinno umożliwić odbiorcy paliw gazowych lub energii przyłączonemu do jego sieci zmianę sprzedawcy paliw gazowych lub energii, na warunkach i w trybie określonym w odpowiednich.

Wypowiedzenie umowy

Odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie.
Umowa, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza paliwa gazowe lub energię elektryczną odbiorcy tych paliw lub energii w gospodarstwie domowym, ulega rozwiązaniu z ostatnim dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenie tego odbiorcy dotarło do przedsiębiorstwa energetycznego. Odbiorca ten może wskazać późniejszy termin rozwiązania umowy.
Sprzedawca paliw gazowych dokonujący sprzedaży tych paliw odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej lub sprzedawca energii dokonujący jej sprzedaży odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci dystrybucyjnej jest zobowiązany zamieszczać na stronach internetowych oraz udostępniać do publicznego wglądu w swojej siedzibie informacje o cenach sprzedaży paliw gazowych lub energii oraz warunkach ich stosowania.



Trzeba złożyć wniosek

Podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci składa wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci w przedsiębiorstwie energetycznym, do którego sieci ubiega się o przyłączenie.
Wniosek o określenie warunków przyłączenia zawiera w szczególności oznaczenie podmiotu ubiegającego się o przyłączenie, określenie nieruchomości, obiektu lub lokalu oraz informacje niezbędne do zapewnienia spełnienia wymagań określonych w odpowiednich przepisach ustawy.
Podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV wnosi zaliczkę na poczet opłaty za przyłączenie do sieci w wysokości 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia, z określonym jednak zastrzeżeniem.
Otóż wysokość zaliczki nie może być wyższa niż wysokość przewidywanej opłaty za przyłączenie do sieci i nie wyższa niż 3 mln zł. W przypadku gdy wysokość zaliczki przekroczy wysokość opłaty za przyłączenie do sieci, różnica między wysokością wniesionej zaliczki a wysokością tej opłaty podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki.
Zaliczkę wnosi się w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
Do wniosku o określenie warunków przyłączenia podmiot dołącza w szczególności wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo w przypadku braku takiego planu decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla nieruchomości określonej we wniosku, jeżeli jest ona wymagana na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu powinny potwierdzać dopuszczalność lokalizacji danego źródła energii na terenie objętym planowaną inwestycją, która jest objęta wnioskiem o określenie warunków przyłączenia.
W przypadku urządzeń, instalacji lub sieci przyłączanych bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV sporządza się ekspertyzę wpływu tych urządzeń, instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny, z wyjątkiem przyłączanych jednostek wytwórczych o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 2 MW lub urządzeń odbiorcy końcowego o łącznej mocy przyłączeniowej nie większej niż 5 MW. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej zapewnia sporządzenie ekspertyzy.



Prawa konsumenta

Wprowadzone zmiany polegają na dalszym wzmocnieniu praw odbiorców i w związku z tym wprowadzają nowe zadania dla prezesa Urzędu Regulacji Energetyki – stwierdzono m.in. w informacji opublikowanej na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki: www.ure.gov.pl.
Jak podkreślono, ustawa określa zasady i tryb zmiany sprzedawcy energii elektrycznej. Sprzedawcy energii lub paliw gazowych zostali zobowiązani do sporządzania i publikowania ofert sprzedaży. W ocenie URE nowe przepisy stanowią kolejny krok w kierunku zwiększenia praw odbiorcy, m.in. gwarantując łatwiejsze niż dotychczas wypowiedzenie umowy, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza mu paliwa gazowe lub energię. Rezygnacja z dotychczasowych usług nie spowoduje dodatkowych kosztów i odszkodowań. Umowa zostanie rozwiązana z ostatnim dniem miesiąca, który nastąpi po tym, gdy oświadczenie odbiorcy o odstąpieniu od umowy dotrze do przedsiębiorstwa. Ustawa ma zapewniać odbiorcy możliwość porównania ofert poszczególnych przedsiębiorców i nakłada w tym celu na operatora obowiązek publikowania listy sprzedawców energii, z którymi zawarł umowę, oraz tzw. sprzedawcy z urzędu, który działa na jego obszarze.
Nowelizacja ustawy przekazuje w ręce prezesa większe uprawnienia m.in. w zakresie ochrony praw odbiorcy i demonopolizacji rynku – podkreślono w informacji URE.
Prezes URE będzie miał prawo wyznaczać z urzędu na czas określony operatora systemu przesyłowego, dystrybucyjnego, magazynowania paliw gazowych oraz systemu skraplania gazu ziemnego. Dotąd prezes URE mógł wyznaczyć operatora jedynie na wniosek przedsiębiorstwa.
Do nowych kompetencji prezesa URE będzie należało m.in. rozstrzyganie sporów w zakresie odmowy dostępu do internetowej platformy handlowej. Ustawa rozszerza dotychczasowe uprawnienia prezesa URE z zakresu kontroli w odniesieniu do zapasów paliw.
Prezes URE będzie też zatwierdzał w całości jeden z najważniejszych dokumentów realizujący zasady transportu energii elektrycznej – instrukcję ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Dotychczas regulator zatwierdzał jedynie część instrukcji w zakresie bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi.
Do nowych zadań regulatora rynku będzie należało m.in. również monitorowanie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej oraz przedstawianie ministrowi gospodarki opinii do raportu operatora systemu przesyłowego lub połączonego elektroenergetycznego nt. przyczyn powstałego zagrożenia bezpieczeństwa dostaw, zasadności podjętych działań oraz zawierającego wnioski i propozycje działań na przyszłość.
Warunki przyłączenia
Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej jest zobowiązane wydać warunki przyłączenia w terminie:
● 30 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia przez wnioskodawcę przyłączanego do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, a w przypadku przyłączania źródła – od dnia wniesienia zaliczki;
● 150 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia przez wnioskodawcę przyłączanego do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, a w przypadku przyłączania źródła – od dnia wniesienia zaliczki.
Zgodnie z przepisami zawartymi w znowelizowanej ustawie przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej powinno potwierdzić pisemnie złożenie przez wnioskodawcę wniosku, określając w szczególności datę złożenia wniosku.
W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne:
● odmówi wydania warunków przyłączenia lub zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie z powodu braku technicznych lub ekonomicznych warunków przyłączenia, jest obowiązane niezwłocznie zwrócić pobraną zaliczkę;
● wyda warunki przyłączenia po wspomnianym terminie, jest zobowiązane do wypłaty odsetek od wniesionej zaliczki liczonych za każdy dzień zwłoki w wydaniu tych warunków;
● wyda warunki przyłączenia, które będą przedmiotem sporu między przedsiębiorstwem energetycznym a podmiotem ubiegającym się o ich wydanie i spór zostanie rozstrzygnięty na korzyść tego podmiotu, jest obowiązane zwrócić pobraną zaliczkę wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki do dnia jej zwrotu, o ile nie nastąpi przyłączenie.
Ważne
W przypadku urządzeń, instalacji lub sieci przyłączanych bezpośrednio do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV sporządza się ekspertyzę wpływu tych urządzeń, instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny, z wyjątkiem przyłączanych jednostek wytwórczych o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 2 MW lub urządzeń odbiorcy końcowego o łącznej mocy przyłączeniowej nie większej niż 5 MW
Podstawa prawna
Ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 21, poz. 104).