Wzrośnie wysokość wymierzanych przez sądy kar grzywny. Maksymalnie będzie ona mogła wynieść 810 stawek dziennych. Zdaniem sędziów zwiększy to liczbę nieściągniętych kar.
Wchodząca w czerwcu w życie nowelizacja kodeksu karnego znacznie podwyższa orzekane przez sądy kary. Przede wszystkim zaostrzy się kara grzywny. Do tej pory mogła ona wynieść 360 stawek dziennych. Nowe przepisy zwiększają jej wysokość do 540 stawek dziennych. Jeżeli jednak sąd zdecyduje się na nadzwyczajne zaostrzenie kary, to skazanemu będzie mógł wymierzyć maksymalnie 810 stawek dziennych (obecnie kara taka nie może przekroczyć 540 stawek dziennych). Przyjmując zatem, że jedna stawka dzienna może wynieść nawet 2 tys. zł, po wejściu w życie nowych przepisów skazany będzie mógł zapłacić nawet 1 mln 620 tys. zł.

Warunki materialne

– Zaostrzanie kary grzywny jest niepotrzebne i zaspokaja jedynie oczekiwania opinii publicznej, która zawsze jest zwolennikiem orzekania surowych kar – ocenia zmiany sędzia Rafał Puchalski z Sądu Rejonowego w Jarosławiu.
W praktyce sądy bardzo rzadko orzekają wysokie grzywny. Spowodowane jest to głównie tym, że osoby wchodzące w konflikt z prawem są najczęściej bezrobotne, albo osiągają niskie dochody i nie mają dużych majątków.
– Orzekając karę grzywny, sąd musi brać pod uwagę dochody sprawcy przestępstwa, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Jeżeli istnieje ryzyko, że skazany nie uiści grzywny i nie będzie jej można ściągnąć, to kary tej nie orzeka się – wyjaśnia sędzia Puchalski.



Problemy z egzekucją

Pomimo tego, że orzekane przez sądy kary grzywny nie są wysokie, to i tak większość skazanych ich nie płaci. Każdego roku wymiar sprawiedliwości ma problemy ze ściągnięciem aż ok. 85 proc. orzeczonych grzywien i wydaje postanowienia w kwestii zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności za karę grzywny.
– Zwiększenie wysokości orzekanych grzywien wpłynie na wzrost kar, których nie udało się wyegzekwować – uważa Jarosław Puchalski.
Jego zdaniem należałoby więc pomyśleć o poprawieniu egzekucji nakładanych przez sądy grzywien, a nie zwiększaniu ich wysokości. Zawsze bowiem na spadek przestępczości wpływa nie wysokość orzekanych kar, ale nieuchronność ich wykonania. Środowiska sędziowskie od dawna postulują więc przeniesienie egzekucji orzeczonych grzywien z wymiaru sprawiedliwości do urzędów skarbowych.

Kara ograniczenia wolności

Poza zaostrzeniem grzywny nowelizacja kodeksu karnego przewiduje także zaostrzenie kary ograniczenia wolności. Będzie ona mogła wynieść maksymalnie dwa lata – jeżeli sąd nadzwyczajnie zaostrzy karę. Obecnie sąd może ograniczyć wolność skazanemu maksymalnie na 1,5 roku.
Nowe zasady wymierzania kar zaczną obowiązywać od 8 czerwca.
2 tys. zł może wynieść maksymalna wysokość jednej stawki dziennej kary grzywny
Podstawa prawna
Ustawa z 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 206, poz. 1589).