Rząd proponuje nieodpłatne udzielanie informacji prawnej każdemu obywatelowi. Prawo do darmowej pomocy prawnej mają mieć jedynie osoby, które nabyły prawo do zasiłku.
Rząd przyjął założenia do projektu ustawy o informacji prawnej dla osób fizycznych. Rada Ministrów zobowiązała ministra sprawiedliwości do pilnego przygotowania programu o udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej. Program ten byłby realizowany pilotażowo, zanim wejdzie w życie ustawa o takiej pomocy.
Z projektu przedstawionego przez ministra sprawiedliwości do dalszych prac legislacyjnych skierowana została natomiast część dotycząca informacji prawnej. Będą z niej mogli skorzystać wszyscy obywatele. Rozwiązanie ma polegać m.in. na udzielaniu informacji o aktualnym prawodawstwie, o prawach i obowiązkach wynikających z obowiązujących przepisów, a także instytucjach właściwych do załatwienia sprawy.
Jak dowiedzieliśmy się w Ministerstwie Sprawiedliwości, drugi element systemu, czyli bezpłatna przedsądowa pomoc prawna, obejmująca sporządzanie pism procesowych do sądu czy organu administracji publicznej, będzie realizowana w ramach ogólnopolskiego programu pomocy prawnej ze środków resortowych.
Według opracowanych przez resort założeń udzielenie pomocy prawnej zostanie uzależnione od sytuacji materialnej osoby ubiegającej się o jej przyznanie. Kryterium ma być posiadanie prawa do otrzymywania przez daną osobę świadczenia z pomocy społecznej w postaci zasiłku stałego lub zasiłku okresowego. Takie rozwiązanie spowoduje, że nieodpłatna pomoc prawna będzie skierowana jedynie do osób, których sytuacja rodzinna i majątkowa została uprzednio zweryfikowana przez organy pomocy społecznej. Będzie z niej można skorzystać maksymalnie dwa razy w ciągu roku. – Odmowa przyznania pomocy lub jej cofnięcie będzie zaskarżane do sądu administracyjnego – wyjaśnia sędzia Grzegorz Wałejko z Ministerstwa Sprawiedliwości.
Bezpłatna pomoc prawna nie będzie udzielana, gdy roszczenie jest bezzasadne, gdy nie występuje konieczność załatwienia sprawy spornej, w sprawach karnych, w sprawach podatkowych i celno-dewizowych. Za realizację zadań z zakresu informacji prawnej i pomocy prawnej odpowiadać będzie minister sprawiedliwości.