Nagrywanie rozpraw sądowych w sprawach karnych za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk już niedługo zastąpi tradycyjny protokół pisemny.
Nagrywanie rozpraw sądowych w postaci obrazu i dźwięku już niedługo będzie podstawowym sposobem dokumentacji w procesie karnym. Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło prace nad projektem nowelizacji kodeksu postępowania karnego, który ma wprowadzić do naszej procedury karnej protokół elektroniczny.

Sprawniejsze postępowanie

– Usprawnienie postępowania karnego, a w szczególności sądowego, przez zastosowanie nowoczesnych technik zapisu jego przebiegu oraz unowocześnienie pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości jest celem przyszłej nowelizacji – wskazuje w odpowiedzi na zarzuty rzecznika praw obywatelskich wiceminister sprawiedliwości Jacek Czaja.
Zmiany mają być oparte na założeniach przedstawionych w analogicznym projekcie nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego.

Koszty mogą być wysokie

Zgodnie z nowymi przepisami utrwalanie czynności procesowych w postępowaniu karnym ma się odbywać co do zasady za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Wprowadzenie zapisu audio-video jako jedynego sposobu rejestrowania czynności wywołuje jednak wątpliwości. W procesie karnym, inaczej niż w cywilnym, przed rozpoczęciem etapu sądowego przeprowadzane jest postępowania przygotowawcze, które obecnie jest dokumentowane na piśmie.
– Brak w aktach postępowania przygotowawczego informacji o dacie, miejscu i treści przeprowadzonej czynności procesowej wymagającej obecnie sporządzenia protokołu spowoduje, że akta te nie będą odzwierciedlały toku postępowania przygotowawczego – podkreśla Jacek Czaja.
Ministerstwo Sprawiedliwości obawia się również nadmiernych kosztów finansowych, które mogą się wiązać z wprowadzeniem protokołu elektronicznego.
Korzystanie z nagrywania rozpraw w procesie karnym jest możliwe już na podstawie obecnych regulacji. Decyzja w tym zakresie co do zasady należy jednak do sądu.



Nadal protokół pisemny

– Obowiązujące przepisy karne pozwalają na wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań technicznych rejestrujących obraz i dźwięk w zakresie utrwalania przebiegu całej rozprawy sądowej bądź z określonych czynności procesowych przeprowadzonych w toku postępowania sądowego – tłumaczy Jacek Czaja.
Zgodnie z obecnymi przepisami, przebieg rozprawy oraz posiedzenia sądowego muszą być zawsze udokumentowane, a podstawowym sposobem w tym zakresie nadal pozostaje protokół pisemny. Wprawdzie możliwe jest zarejestrowanie obrazu lub dźwięku każdej czynności procesowej, niezależnie od tego konieczne jest jednak sporządzenie protokołu na piśmie.

O nagraniu trzeba uprzedzić

– Zapis obrazu lub dźwięku staje się załącznikiem do protokołu. Dla zachowania prawidłowości takiej formy utrwalenia czynności procesowych konieczne jest jedynie uprzedzenie o tym osób uczestniczących w danej czynności przed uruchomieniem aparatury audiowizualnej – wskazuje Jacek Czaja.
Przebieg określonych czynności procesowych może być utrwalany w powyższy sposób na każdym etapie postępowania karnego.