Czy zamawiający może zawrzeć w umowie o zamówienie publiczne warunek o wniesieniu przez wykonawcę zabezpieczenia należytego wykonania umowy na pokrycie roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji?
Ustawa z 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2009 r. nr 206, poz. 1591), która weszła w życie 22 grudnia 2009 r., zniosła ustawowy nakaz żądania przez zamawiającego zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zabezpieczenie to jest instrumentem służącym pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Usunięcie z art. 147 ustawy ust. 3 i 4 spowodowało, że zamawiający nie jest już zobowiązany, ale uprawniony, do żądania wniesienia przez wykonawcę takiego zabezpieczenia. Obecne przepisy są zatem korzystniejsze dla przedsiębiorców. Dodatkowo nowelizacja wyłączyła z zakresu zabezpieczenia należytego wykonania umowy roszczenia z tytułu gwarancji jakości, wprowadzając zmianę w art. 147 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający nie może zatem umieścić w umowie warunku o zabezpieczeniu przez wykonawcę roszczeń z tytułu gwarancji. Natomiast zabezpieczenie należytego wykonania umowy może pokrywać roszczenia z tytułu rękojmi za wady. W wielu przypadkach oznacza to skrócenie okresu, na który zabezpieczenie jest wnoszone. W efekcie wykonawcy nie muszą zamrażać środków finansowych przez okres trwania gwarancji, który z reguły jest dłuższy niż zastrzeżony w umowie okres rękojmi. Wprowadzona zmiana podyktowana jest dążeniem do ograniczania obciążeń wykonawców związanych z realizacją zamówień publicznych oraz przyznaniem zamawiającemu większej swobody w zakresie formułowania warunków wykonywania zamówień w zakresie zabezpieczenia należytego ich wykonania. Natomiast utrzymanie zabezpieczenia należytego wykonania umowy w odniesieniu do roszczeń z tytułu rękojmi za wady, powstających na gruncie poszczególnych stosunków umownych, stanowi wzmocnienie pozycji zamawiającego w przypadku, gdy potrzebne jest niezwłoczne usunięcie przez wykonawcę wad przedmiotu umowy.