Główna regulacja prawna akredytywy znajduje się w ustawie – Prawo bankowe, która rozróżnia dwa podstawowe rodzaje akredytyw: często stosowaną w obrocie bankowym akredytywę dokumentową i rzadziej spotykaną akredytywę pieniężną.
Przez pojęcie akredytywy dokumentowej rozumiemy pisemne zobowiązanie banku importera do wypłacenia eksporterowi (beneficjent akredytywy) należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar. Bank importera zobowiązuje się wypłacić określoną kwotę eksporterowi, który wykaże, że wywiązał się ze swych zobowiązań kontraktowych, oraz przedłoży dokumenty wskazane w akredytywie. Przeważnie przedstawiane to konosament, list przewozowy lub faktura. Akredytywa dokumentowa stanowi uwarunkowaną formę płatności.
Akredytywa ma charakter abstrakcyjny, co w konsekwencji powoduje, że bank otwierający akredytywę zobligowany jest do wnikliwego, profesjonalnego sprawdzenia przedstawionych mu dokumentów pod kątem formalnym, zewnętrznym, nie ma on natomiast uprawnień do merytorycznej oceny dokumentów i okoliczności w nich stwierdzonych.
W konstrukcji akredytywy wyróżniamy co najmniej trzy stosunki prawne: stosunek prawny łączący zleceniodawcę (importera) z bankiem otwierającym akredytywę, stosunek łączący bank z beneficjentem akredytywy (eksportera) oraz zleceniodawcę z beneficjentem.
Akredytywa dokumentowa jest zobowiązaniem samoistnym i niezależnym, pomimo związku z umową sprzedaży. Dzięki niej rozliczenie płatności może znacznie ograniczyć, a nawet eliminować ryzyko transakcyjne stron kontraktu. Eksporter może ograniczyć ryzyko odbioru i ryzyko zapłaty, bowiem otrzymuje on zapłatę po przedłożeniu dokumentów zgodnych z akredytywą. Importer natomiast, żądając umieszczenia w dokumentach szczegółowych specyfikacji dotyczących zakupionego towaru, może ograniczyć ryzyko towarowe i ryzyko jakości.
Akredytywa dokumentowa ma swoje zastosowanie przede wszystkim w stosunkach prawnych między eksporterami i importerami. Znacznie rzadziej jest stosowana w rozliczeniach krajowych.