Sądy będą doręczać pisma procesowe nie tylko poprzez operatora publicznego, ale również przez firmy prywatne. Doręczeń mogą też dokonywać wszystkie osoby zatrudnione w sądzie, a nie, jak to było do tej pory, tylko woźni sądowi.
Nowelizując art. 131 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego, ustawodawca zniósł monopol Poczty Polskiej na doręczenia korespondencji sądowej.
Dotychczasowe brzmienie tego przepisu nie tylko naruszało europejskie prawo konkurencji, ale również pozbawiało sąd możliwości szybkiego dokonywania doręczeń poprzez wybranie bardziej skutecznego operatora pocztowego. Niestety, praktyka wskazuje, że list wysłany za zwrotnym potwierdzeniem odbioru poprzez Pocztę Polską może być doręczony na odcinku Gdańsk – Gdynia (ok. 20 km) po tygodniu.

Więcej doręczających

Po zmianie przepisu art. 131 k.p.c. sąd może dokonywać doręczeń, nie tylko poprzez operatora publicznego, ale również przez innego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy – Prawo pocztowe.
Ponadto doręczeń mogą dokonywać wszystkie osoby zatrudnione w sądzie, a nie tylko woźni, jak to było do tej pory. Inny operator pocztowy jest to przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności pocztowej. Sąd więc będzie mógł dokonywać doręczeń również poprzez zagranicznych operatorów pocztowych, jeżeli spełnią oni warunki konieczne do świadczenia usług pocztowych wymagane przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej oraz przez prawo pocztowe.



Mieszkający za granicą

Nie został natomiast rozwiązany problem obywateli polskich mieszkających za granicą, którym sąd wyznacza krótkie 7-dniowe albo 14-dniowe terminy do dokonania czynności procesowych. Polacy mieszkający za granicą nie są w stanie zachować tak krótkich terminów, gdyż złożenie pisma u innego operatora niż publiczny nie jest tożsame z wniesieniem tego pisma do sądu.
W mojej ocenie obecne brzmienie art. 165 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego narusza europejskie prawo konkurencji oraz zasadę równego traktowania stron w procesie cywilnym. Praktyka wskazuje, że sądy przywracają w taki sposób przekroczone terminy, jednak nie ulega wątpliwości, że art. 165 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego również wymaga pilnej nowelizacji.
Znowelizowane przepisy procedury cywilnej nakazują profesjonalnemu pełnomocnikowi we wszystkich sprawach cywilnych, a więc nie jak dotąd jedynie w sprawach gospodarczych, doręczanie bezpośrednio adwokatom i radcom prawnym odpisów pism procesowych z załącznikami.



Pełnomocnicy procesowi

Profesjonalny pełnomocnik procesowy ma obowiązek do pisma procesowego wniesionego do sądu dołączyć dowód doręczenia drugiej stronie odpisu tego pisma albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą.
Jeżeli nie dołączy wskazanego powyżej dowodu, pismo podlega zwrotowi bez wzywania do usunięcia tego braku.
Obowiązek wzajemnego doręczania odpisów pism procesowych dotyczy również pozwu. Natomiast art. 132 par. 11 wskazuje, które pisma procesowe należy złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej. Są to: pozew wzajemny, apelacja, skarga kasacyjna, zażalenie, sprzeciw od wyroku zaocznego, sprzeciw od nakazu zapłaty, zarzuty od nakazu zapłaty, wniosek o zabezpieczenie powództwa, skarga o wznowienie postępowania, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i skarga na orzeczenie referendarza sądowego.

Krok w kierunku ugody

Wprowadzone do naszej procedury zmiany wpłyną z pewnością na przyspieszenie postępowania cywilnego oraz lepsze przystosowanie przepisów prawa do warunków gospodarczych. Jest to też krok w kierunku rozwiązywania sporów poprzez negocjacje między stronami i zawieranie konsensusu, a nie poprzez otwartą walkę sądową.
W Anglii podobny przepis funkcjonuje od wielu lat i jest elementem całej struktury przepisów mających na celu ułatwienie stronom zawarcia porozumienia bez udziału sądu. Strony wymieniają się samodzielnie pismami i w większości spraw zawierają ugodę, tak że udział sądu w rozwiązywaniu konfliktów między stronami jest znacznie mniejszy niż w Polsce.