Wykonawcy oraz podwykonawcy robót otrzymają gwarancję terminowej zapłaty wynagrodzenia. Inwestorzy nie będą musieli udzielać dodatkowej ochrony wytwórcom i dostawcom materiałów. Zdaniem ekspertów obowiązek gwarancyjny spowoduje wzrost kosztów planowanych inwestycji.
Przedsiębiorcy z branży budowlanej będą lepiej chronieni. Jutro wchodzi w życie nowelizacja kodeksu cywilnego wprowadzająca gwarancję zapłaty za roboty budowlane.
– Przepisy te zwiększają bezpieczeństwo procesu budowlanego – mówi Zbigniew Wrona, wiceminister sprawiedliwości.

Obowiązki inwestora

Wykonawcy robót budowlanych będą mogli wystąpić do inwestorów o udzielenie ochrony na każdym etapie, a nie tylko przy podpisywaniu umowy. Na udzielenie gwarancji inwestor będzie miał 45 dni od wystąpienia z takim żądaniem przez wykonawcę lub podwykonawcę.
– Inwestor nie będzie mógł przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć prawa wykonawcy do żądania od inwestora gwarancji zapłaty. Odstąpienie inwestora od umowy spowodowane żądaniem wykonawcy przedstawienia gwarancji zapłaty będzie bezskuteczne – mówi Marcin Walczak, ekspert parlamentarny ds. społeczno-gospodarczych Centrum Monitoringu Legislacji Konfederacji Pracodawców Polskich.
Jeżeli wykonawca nie uzyska żądanej gwarancji w wyznaczonym przez siebie terminie, nie krótszym niż 45 dni, to wówczas będzie miał prawo odstąpić od umowy z winy inwestora. Będzie to oznaczało, że niewykonanie robót budowlanych nastąpiło z przyczyn leżących po stronie inwestora. Wykonawcy prac będzie więc przysługiwało prawo do wynagrodzenia.



Uprawnione osoby

O udzielenie dodatkowej ochrony będzie mógł wystąpić nie tylko wykonawca prac, ale także podwykonawcy. Do tej pory nie mogli oni wystąpić o udzielenie im gwarancji zapłaty.
– Jeśli inwestor wyraził zgodę na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą, to podwykonawca może wystąpić do inwestora z roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia za wykonane prace. Inwestor będzie więc zobowiązany do udzielenia gwarancji zapłaty wynagrodzenia nie tylko wykonawcy prac, ale także podwykonawcy – wyjaśnia – Monika Sitowicz, adwokat w Zespole Prawa Nieruchomości w kancelarii Salans.
Nie wszyscy uczestnicy procesu budowlanego otrzymają dodatkową ochronę. Nowe przepisy nie zabezpieczą interesów architektów, inżynierów, urbanistów, geodetów, przedsiębiorców z branży wynajmu sprzętu, rusztowań, transportu czy producentów materiałów i maszyn budowlanych.
– Wszyscy ci przedsiębiorcy pełnią kluczową rolę przy realizowaniu inwestycji budowlanych. Także i im powinna więc przysługiwać dodatkowa ochrona. Brak objęcia tej grupy przedsiębiorców dodatkową ochroną narusza konstytucję, która stanowi, że wszyscy wobec prawa są równi – uważa inżynier Tadeusz Jurkiewicz, koordynator Ogólnopolskiej Inicjatywy Ustawodawczej Gwarancja Zapłaty.



Wysokość ochrony

Inwestor będzie musiał udzielić gwarancji do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy, zaakceptowanych na piśmie przez inwestora.
– Inwestor nie będzie miał możliwości wyłączenia lub ograniczenia tego prawa. Nie będzie mógł więc zastrzec, że nie zgadza się na udzielenie gwarancji zapłaty w określonej wysokości – mówi Marcin Walczak.
Gwarancja zapłaty będzie udzielana w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, a także akredytywy bankowej lub poręczenia banku udzielonego na zlecenie inwestora. Koszty wynikające z tytułu zabezpieczenia wierzytelności w równych częściach będzie ponosił inwestor oraz wykonawca lub podwykonawca robót.
Zdaniem Marcina Walczaka obowiązek udzielania gwarancji spowoduje zwiększenie kosztów samych inwestycji i prawdopodobnie przełoży się na mniejszą liczbę realizowanych projektów budowlanych.
Podstawa prawna
Ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2010 r. nr 40, poz. 222).