Aby zabezpieczyć wierzytelności, przedsiębiorca może ustanowić zastaw rejestrowy na rzeczach ruchomych i prawach majątkowych kontrahenta. Ułatwi mu to odzyskanie pieniędzy, nawet gdy kontrahent nie będzie już ich właścicielem.
Ustanawiając zastaw rejestrowy, przedsiębiorca może zabezpieczyć swoje wierzytelności na rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach majątkowych kontrahenta albo innej osoby, uprawnionej do rozporządzenia przedmiotem obciążonym zastawem. W tym celu powinien zawrzeć umowę o zastaw rejestrowy i wpisać ją do rejestru zastawów, który prowadzi sąd rejonowy, sąd gospodarczy właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby zastawcy (czyli osoby uprawnionej do rozporządzenia przedmiotem zastawu).

Umowa zastawnicza

Umowę zastawniczą o ustanowienie zastawu rejestrowego przedsiębiorca musi sporządzić na piśmie pod rygorem nieważności. Powinien wskazać w niej datę zawarcia umowy, dane zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą, przedmiot zastawu oraz wierzytelność zabezpieczoną zastawem. Wierzytelność określi oznaczając stosunek prawny, z którego wierzytelność wynika, oraz najwyższą sumę zabezpieczenia.

Co zabezpiecza zastaw

Zastaw rejestrowy może zabezpieczyć nawet kilka wierzytelności wynikających z umów przysługujących jednemu wierzycielowi, a także wierzytelność przysługującą kilku wierzycielom. W ten sposób zabezpiecza nie tylko samo roszczenie, ale też należne w związku z nim odsetki, roszczenia uboczne wskazane przez strony w umowie zastawniczej oraz koszty zaspokojenia zastawnika, które mieszczą się w sumie wymienionej we wpisie zastawu rejestrowego.
Zastaw rejestrowy można ustanowić na przedmiocie, który zastawca nabędzie w przyszłości, ale wówczas obciążenie nim stanie się skuteczne dopiero w chwili nabycia przedmiotu przez zastawcę.
Dłużnik albo inna osoba, która ma prawo rozporządzać rzeczą obciążoną zastawem rejestrowym, może korzystać z niej, a także dbać o zachowanie jej w stanie niepogorszonym niż wynikający z prawidłowego używania. Natomiast w terminie wyznaczonym przez wierzyciela będącego zastawnikiem powinien umożliwić mu zbadanie stanu obciążonej rzeczy.



Gdyby zastaw rejestrowy został ustanowiony na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji, to zastaw zostaje również odnotowany w jego dowodzie rejestracyjnym.
Zastaw rejestrowy skutecznie zabezpiecza prawa wierzyciela, gdyż w razie nieuiszczenia długu będzie on mógł zaspokoić się z przedmiotu zastawu w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego przed innymi wierzytelnościami, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej. Umowa zastawnicza może też przewidywać, że wierzyciel przejmie na własność przedmiot zastawu rejestrowego albo przez sprzedaż tego przedmiotu w drodze przetargu.
Na czym można ustanowić zastaw rejestrowy
Zastawem rejestrowym można obciążyć:
● rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości lub co do gatunku, pod warunkiem określenia w umowie ich ilości i sposobu wyodrębnienia innych rzeczy tego samego gatunku,
● wierzytelności,
● zbywalne prawa majątkowe na dobrach niematerialnych albo z papierów wartościowych lub z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych,
● zbiór rzeczy ruchomych i praw stanowiących całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny.
Przedmiotem zastawu rejestrowego nie mogą być:
● prawa mogące być przedmiotem hipoteki,
● wierzytelności, na których ustanowiono hipotekę,
● statki morskie i statki w budowie mogące być przedmiotem hipoteki morskiej.