Zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich zostaną wyposażone w kamery i czujniki ruchu. Najtrudniejsza z przebywającej w nich młodzieży trafi do zakładów readaptacyjnych.
Jutro wchodzą w życie nowe przepisy, które zmieniają zasady funkcjonowania zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. W sumie 44 jednostki, w których przebywa obecnie sprawiająca problemy wychowawcze młodzież, będą lepiej chronione pod względem technicznym. Zmienią się także kryteria umieszczania w nich wychowanków i nadzoru nad postępami w ich resocjalizacji.

Zakłady readaptacyjne

Nowelizacja rozporządzenia przewiduje, że służby odpowiadające za wychowanie, edukację i terapię nieletnich będą tworzyły nowy rodzaj zakładu poprawczego – zakład readaptacyjny. Będą one przeznaczone dla nieletnich sprawiających największe problemy wychowawcze. Trafią do nich ci, którzy uporczywie uchylają się od stosowanej w zakładzie terapii, uciekają z zakładu lub co najmniej dwukrotnie nie wrócą z przepustki i istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że będą to czynić nadal. Zostaną do nich skierowani także ci, którzy co najmniej dwukrotnie dopuścili się czynów zabronionych w zakładzie poprawczym lub poza nim.
Zdaniem Andrzeja Martuszewicza, przewodniczącego Krajowej Rady Kuratorów, nowe przepisy są odpowiedzią na dzisiejszą sytuację.
– Obecnie nieletni, którzy są już zdeklarowanymi przestępcami, przebywając z innymi młodymi osobami, oddziaływają na nich bardzo źle i dają zły przykład – tłumaczy Andrzej Martuszewicz. Jego zdaniem nowe rozwiązania mają szanse powodzenia tylko wówczas, gdy nowe zakłady będą miały odpowiednią terapię i będzie istniał system pozwalający na odpowiednie grupowanie młodzieży.



Większa ochrona

W rozporządzeniu pojawił się także nowy rozdział – środki zapewniające ochronę w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Wprowadza on regulacje prawne dotyczące konieczności stosowania w tego typu jednostkach określonych standardów zabezpieczeń techniczno-ochronnych i osobowych. Dotyczy to m.in. krat w oknach, obserwacji przez kamery, zamieszczania czujników ruchu, tworzenia ogrodzeń utrudniających sforsowanie bez odpowiednich narzędzi. Chociaż takie zabezpieczenia są obecnie stosowane w wielu zakładach i schroniskach, to ich zakres zależał głównie od ilości wolnych środków, jakie mógł przeznaczyć dyrektor zakładu lub schroniska na zakup przykładowo dodatkowych czujników lub kamer.

Koszty zmian

W chwili obecnej określenie wyraźnych standardów zabezpieczeń ma spowodować konieczność dostosowania ilości i rodzajów poszczególnych rozwiązań w ramach zabezpieczeń techniczno-ochronnych i osobowych do normy, jak została określona dla konkretnego rodzaju zakładu lub schroniska.
Nowe przepisy wykonawcze przewidują, że zakłady i schroniska powinny zostać zaliczone do jednego z trzech systemów ochrony – pełnego, ograniczonego oraz uproszczonego. Na dostosowanie zakładów i schronisk dla nieletnich w 2009 i 2010 roku przeznaczono z budżetu państwa 7 mln zł.
NOWA KLASYFIKACJA ZAKŁADÓW POPRAWCZYCH
● resocjalizacyjne – otwarte (młodzieżowe ośrodki adaptacji społecznej), półotwarte i zamknięte
● resocjalizacyjno-rewalidacyjne – dla nieletnich upośledzonych umysłowo
● resocjalizacyjno-terapeutyczne – przeznaczone dla nieletnich z zaburzeniami rozwoju osobowości, uzależnionych od narkotyków lub zarażonych HIV
● readaptacyjne – dla nieletnich opierających się resocjalizacji i uciekających z zakładów
Podstawa prawna
● Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 20 lipca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz.U. nr 119, poz. 996).