Plan budowy drogi przez ogród rodzinny nie zagrozi interesom działkowców. Mogą oni liczyć na odszkodowanie i tereny zastępcze.
Dziś wchodzą w życie przepisy, które umożliwią ponowne otrzymywanie przez działkowców rekompensaty finansowej i gruntowej za ich wywłaszczenie z ogrodów rodzinnych.
Ubiegłoroczna zmiana specustawy, czyli ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, sprawiła, że działkowcy utracili prawo do odszkodowania i otrzymania terenów zastępczych w przypadku, gdy ich działki miały być wykorzystane pod budowę dróg.
– Zmiany w specustawie wprowadzone 25 lipca 2008 r. przewidywały, że przy likwidacji ogrodów na cele drogowe wyłączone zostało stosowanie zapisów ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych o wypłacaniu odszkodowań dla działkowców i odtwarzaniu ogrodów. Sejm nie uwzględnił wówczas faktu, że wywłaszczeniowe normy specustawy, nie uwzględniają specyficznych rozwiązań zastosowanych wobec ogrodów, m.in. odrębnej od gruntu własności naniesień i nasadzeń na działkach – wyjaśnia Bartłomiej Piech, radca prawny w Biurze Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców.
Efektem był brak podstawy do wypłacania działkowcom odszkodowań za ich majątek, dodaje radca.
– Nie ma sporu co do tego, że rozbudowa dróg jest zadaniem priorytetowym, służącym interesowi społecznemu. Czy jednak dziś takie ułatwienia w realizacji zadań publicznych powinny odbywać się kosztem obywateli, których majątek byłby przejmowany bez rekompensat i odszkodowań – pytał po uchwaleniu nowelizacji specustawy Janusz Kochanowski, rzecznik praw obywatelskich. Dodawał, że przyjęte rozwiązanie jest nie tylko nieuczciwe, lecz narusza wzorce określone w konstytucji w przepisach o wywłaszczeniu.
Parlament w kwietniu naprawił swój błąd. Oznacza to, że każda decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na terenie rodzinnych ogrodów działkowych będzie powodować konieczność wypłacenia członkom Polskiego Związku Działkowców odszkodowania za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty na działkach. Podmiot realizujący inwestycje musi też wypłacić PZD odszkodowanie za będące jego własnością urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki. Powinien również zapewnić grunty zastępcze na odtworzenie ogrodu.
– Wchodząca dziś w życie nowelizacja usuwa lukę prawną. Ważne jest, że Sejm przywrócił prawo działkowców do terenu zamiennego, na którym ma być odtworzony ogród, oraz zdecydował, że nowe przepisy będą stosowane do wcześniej wszczętych postępowań – tłumaczy radca Bartłomiej Piech. Generalnie zmiana oznacza, że w przypadku inwestycji drogowych będzie stosowany tryb wywłaszczania zbliżony do tego, który przewidują art. 17– 22 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych (poza uprzednim przekazaniem terenu zastępczego).
44 tys. ha zajmują rodzinne ogrody działkowe w Polsce
Podstawa prawna
● Ustawa z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. nr 72, poz. 620).