Najprawdopodobniej na przełomie maja i czerwca rząd zajmie się projektem ustawy o państwowych egzaminach prawniczych.

Głównym celem planowanej ustawy, jak zaznacza ministerstwo, jest ujednolicenie kryteriów naboru na wszystkie aplikacje prawnicze oraz ułatwienie dostępu społeczeństwa do pomocy prawnej.

Jak poinformowała Joanna Dębek z wydziału informacji resortu, w ubiegłym tygodniu projektem zajmował się Komitet Rady Ministrów. "Generalnie znaczących uwag do projektu nie było, dotyczyły one spraw formalnych i ewentualnych skutków finansowych" - powiedziała.

Dębek wyjaśniła, iż w najbliższy czwartek projekt po uwzględnieniu uwag ponownie trafi pod obrady Komitetu Rady Ministrów. Jak dodała, "w wersji optymistycznej" na przełomie maja i czerwca zajmie się nim rząd.

Projekt zakłada wprowadzenie państwowego egzaminu prawniczego I i II stopnia. Resort proponuje, aby do egzaminu prawniczego I stopnia mogli podchodzić wszyscy absolwenci prawa. Egzamin ten ma kwalifikować do odbywania wszystkich aplikacji prawniczych. Ponadto zdanie egzaminu I stopnia uprawniałoby do świadczenia w ograniczonym zakresie pomocy prawnej jako doradca prawny.

Pojawienie się doradców prawnych ma ułatwić dostęp obywateli do pomocy prawnej

Według planów ministerstwa doradcy prawni mogliby np. występować przed sądami rejonowymi - z wyłączeniem spraw z zakresu prawa karnego, rodzinnego i opiekuńczego. Doradcy prawni byliby także zobowiązani do zachowania tajemnicy informacji, które uzyskali w związku z wykonywaniem swych obowiązków.

Pojawienie się doradców prawnych, w opinii autorów projektu, ma ułatwić dostęp obywateli do pomocy prawnej. Jak podaje ministerstwo, obecnie w naszym kraju na 100 tys. mieszkańców przypada 68 osób świadczących pomoc prawną. Tymczasem np. na Węgrzech przypada 98 osób a w Niemczech 168 osób.

"Biorąc pod uwagę liczbę absolwentów wydziałów prawa, corocznie około osiem tys. osób, szacuje się, iż już w pierwszym roku obowiązywania ustawy pojawi się około dwa tys. doradców prawnych" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu. Jak dodano, po pięciu latach obowiązywania ustawy łączna liczba osób świadczących usługi prawnicze - adwokatów, radców prawnych i doradców prawnych - wyniesie około 55 tys. osób, czyli będzie dwukrotnie wyższa niż obecnie.

W projekcie ustawy przewidziano egzamin prawniczy II stopnia

W projekcie ustawy przewidziano też egzamin prawniczy II stopnia. Przystępowałyby do niego osoby kończące aplikacje korporacyjne, doradcy prawni z pięcioletnim doświadczeniem zawodowym a także m.in. doktorzy nauk prawnych. Egzamin II stopnia miałby składać się z dwóch części - ogólnej (test) i specjalistycznej (prace pisemne). Zdanie egzaminu uprawniałoby do wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza.

W projekcie przewidziano także wprowadzenie elektronicznego systemu rejestracji do państwowych egzaminów prawniczych, który ma ułatwić rejestrację kandydatów i w sposób optymalny zapewnić miejsca odbywania aplikacji dla wszystkich chętnych, którzy zdali egzamin I stopnia.

Wątpliwości co do niektórych założeń regulacji zgłaszali wcześniej przedstawiciele samorządów prawniczych. W ich ocenie ustawa może obniżyć jakość usług prawnych oraz w niektórych punktach być niekonstytucyjna.