Nawet przedsiębiorca, który ma zadłużenie nieprzekraczające 10 proc. wartości bilansowej firmy, może sam prowadzić postępowanie naprawcze.
Niewypłacalny przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.
– Ustawa z 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, która 2 maja wchodzi w życie, za niewypłacalnego uważa dłużnika wówczas, gdy nie wykonuje swoich wymaganych zobowiązań pieniężnych, natomiast bez znaczenia jest niewykonywanie przez niego zobowiązań niepieniężnych – tłumaczy adwokat Marek Czyż z Kancelarii Czyż, Majorczyk i Wspólnicy.
Osoba prawna lub jednostka organizacyjna mająca zdolność prawną będzie niewypłacalna wówczas, gdy jej zobowiązania przekroczą wartość majątku, nawet gdy wykonuje na bieżąco zobowiązania.

Dwa tygodnie na wniosek

Wniosek o ogłoszenie upadłości swojego niewypłacalnego dłużnika wierzyciel może złożyć w każdym czasie. Niewypłacalny dłużnik powinien złożyć w sądzie wniosek w ciągu dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości zadłużonej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mającej zdolność prawną powinien wystąpić każdy, kto ma prawo reprezentować ją sam lub łącznie z innymi osobami. Oprócz tego wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć również wierzyciel.
Jeżeli tego nie zrobi, sąd może pozbawić go na okres od trzech do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu. Sąd odstąpi od orzeczenia zakazu wówczas, gdyby sąd upadłościowy oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości i zezwolił na wszczęcie postępowania naprawczego.
– Złożenie wniosku nie oznacza wcale, że sąd upadłość ogłosi – tłumaczy adwokat Marek Czyż. Sąd oddala go wówczas, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania albo gdy jest on obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały majątek nie wystarczy na zaspokojenie tych kosztów.

Układ albo likwidacja

Upadłość dłużnika z możliwością zawarcia układu sąd ogłosi wówczas, gdy doprowadzi to do lepszego zaspokojenia wierzycieli niż w razie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika.
– Nie zmieniła się wprawdzie zasada, że postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości sąd wydaje w terminie dwóch miesięcy od złożenia wniosku, ale wprowadzono dodatkowy termin dla sądu II instancji. W ciągu miesiąca od przedstawienia mu akt sprawy powinien rozpoznać zażalenie na postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości – tłumaczy adwokat Ewa Załęga z Kancelarii Załęga i Wspólnicy.
Uproszczony został sposób zwoływania wstępnego zgromadzenia wierzycieli, którzy wypowiedzą się na nim, co do tego, jaką upadłość dłużnika powinien ogłosić sąd: likwidacyjną czy z możliwością zawarcia układu. Mogą też przegłosować układ i wówczas sąd wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości i zatwierdzeniu go.

Bez podziału na grupy

Przebieg postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu przyspieszy też wprowadzenie możliwości głosowania nad układem przez wierzycieli bez podziału na grupy utworzone według kategorii interesów. Wszyscy wierzyciele głosować będą mogli w jednej kategorii, co usprawni przebieg głosowania. W grupach głosowaliby, gdy nakaże to sędzia komisarz.
– Podział na grupy będzie potrzebny tylko w dużych sprawach, w których interesy wierzycieli i struktura wierzytelności są zróżnicowane – ocenia sędzia Anna Hrycaj z Poznania.
Wierzyciele hipoteczni – na nowych zasadach – będą mogli głosować nad układem, ale tylko w zakresie części wierzytelności nieznajdującej pokrycia w wartości przedmiotu zabezpieczenia. Nie będą głosowane zgłoszone propozycje mniej korzystne dla wierzycieli. Wcześniej zgłoszone można zmienić tylko na ich korzyść.
Głosowanie może być ustne lub pisemne. Wierzyciel nie musi więc już przyjeżdżać na zgromadzenie, wystarczy, że odda głos na piśmie z poświadczeniem notarialnym podpisu.
Podstawa prawna
● Ustawa z 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.