Według proponowanych zmian o ustanowienie takiego pełnomocnika "z urzędu" będzie mogła także wnioskować strona, której sąd nie zwolnił z ponoszenia sądowych kosztów.
"Niemożność poniesienia kosztów sądowych (...) nie jest w obecnych realiach adekwatnym kryterium, które mogłoby decydować o tym, czy ze względów ekonomicznych uzasadnione jest przyznanie stronie pomocy prawnej przez ustanowienie adwokata lub radcy prawnego" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu.
Obecnie wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu może zgłosić jedynie strona w całości lub części zwolniona wcześniej przez sąd od ponoszenia kosztów sądowych.
Wzór tego oświadczenia zostanie określony w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości
Jak zauważyli autorzy projektu, często występują sytuacje, iż strona "dysponuje wprawdzie dostatecznym majątkiem, aby uiścić przepisaną opłatę sądową i wydatki, niemniej jednak pokrycie kosztów wynagrodzenia adwokackiego lub radcowskiego przekracza jej możliwości".
W projekcie przyjęto, iż do wniosku o ustanowienie radcy lub adwokata "z urzędu" konieczne będzie dołączenie oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania. Wzór tego oświadczenia zostanie określony w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości.
Planowane zmiany w Kpc zakładają także, iż adwokat lub radca prawny ustanowiony w związku z postępowaniem kasacyjnym może odmówić sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej, jeżeli stwierdzi, że nie ma podstaw do jej wniesienia. W takim wypadku powinien zawiadomić o swojej decyzji sąd, nie później jednak, niż w ciągu dwóch tygodni od zawiadomienia go o wyznaczeniu. Swoją opinię powinien przedstawić na piśmie.
"Proponowane rozwiązanie jest szczególnie istotne ze względów społecznych"
Inną zmianą, którą wprowadza projekt jest dołączenie do katalogu przedmiotów nie podlegających egzekucji komorniczej produktów leczniczych niezbędnych do funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej. "Proponowane rozwiązanie jest szczególnie istotne ze względów społecznych, gdyż powszechny sprzeciw budzi egzekucja kierowana do ruchomości stanowiących wyposażenie placówek służby zdrowia" - zaznaczono w uzasadnieniu zmian.
"Nie ulega wątpliwości, że dla prawidłowej ochrony życia i zdrowia pacjentów placówki służby zdrowia powinny mieć zapewnione niezbędne gwarancje dla prawidłowego wykonywania swych zadań" - podkreślili autorzy projektowanej noweli.
Kolejną przewidzianą zmianą jest utworzenie sądowej służby doręczeniowej i rozszerzenie katalogu podmiotów, przez które sąd może dokonywać doręczeń pism i wezwań.
Zgodnie z projektem ustawy dopuszczono także możliwość prowadzenia mediacji w postępowaniu uproszczonym
Nowe przepisy przewidują też, że osoby ubezwłasnowolnione będą zwolnione z obowiązku uiszczania kosztów sądowych w sprawach dotyczących uchylenia lub zmiany ubezwłasnowolnienia.
Zgodnie z projektem ustawy dopuszczono także możliwość prowadzenia mediacji w postępowaniu uproszczonym. Z uwagi na szczególny charakter spraw rodzinnych (rozwód, separacja) określono, że mediator powinien posiadać wykształcenie z zakresu: psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa.
W projekcie rozszerzono również kompetencje referendarza sądowego. Ma zostać upoważniony do wydawania zarządzeń związanych z ustanowieniem kuratora dla strony, której miejsce pobytu nie jest znane.