Rozwiedzeni małżonkowie muszą w ciągu roku powiadomić spółdzielnię mieszkaniową o tym, komu przypadło lokatorskie prawo do lokalu albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania w sądzie o podział tego prawa.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków. Jest ono niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Natomiast po ustaniu małżeństwa na skutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie muszą dopełnić formalności w spółdzielni mieszkaniowej wskazując, któremu z nich przypadło to prawo.

Wspólny majątek małżonków

Jeżeli małżonkowie nie zawierali intercyzy i łączy ich wspólność majątkowa, to wówczas nabyte po ślubie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wchodzi do ich wspólnego majątku. Gdyby zaś między małżonkami nie powstała wspólność ustawowa i każdy z nich dorabiał się własnego majątku osobistego, to wówczas spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przypadałoby tylko temu małżonkowi, który je zakupił i wchodziłoby do jego majątku osobistego. W razie rozwodu lub unieważnienia małżeństwa w dalszym ciągu należałoby do tego małżonka i nie musiałby się on z tego tytułu rozliczać z mężem lub z żoną.
Jeżeli jednak spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wchodzi do wspólnego majątku małżonków, to wówczas po rozwodzie lub orzeczeniu o unieważnieniu małżeństwa przypada jednemu z małżonków. O tym, kto je otrzyma, małżonkowie decydują, dzieląc majątek wspólny, a w razie sporu między nimi rozstrzyga to sąd.

Formalności w spółdzielni

W ciągu roku od ustania małżeństwa małżonkowie powinni zawiadomić spółdzielnię o tym, komu przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Zawiadomienie złożone tylko przez jednego z nich może nie być skuteczne. Jeżeli do tego czasu nie rozstrzygnęli tej sprawy, a spór między nimi o podział majątku nadal toczy się przed sądem, to wówczas powinni przedstawić w spółdzielni mieszkaniowej dowód wszczęcia postępowania o podział tego prawa.
Dalszych formalności należy dopełnić wówczas, gdy już będzie wiadomo, któremu małżonkowi przypadło prawo do lokalu. Gdy otrzymał je były małżonek, który do tej pory nie był członkiem spółdzielni, to wówczas musi złożyć deklarację członkowską w spółdzielni w ciągu trzech miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Termin liczy się od dnia, w którym rozwiedzionemu małżonkowi przypadło prawo do lokalu. Może to być dzień zakończenia postępowania sądowego o podział tego prawa, albo w którym spółdzielnia została zawiadomiona przez rozwiedzionych małżonków o tym, który z nich objął to prawo. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

Niepowiadomiona spółdzielnia

Zdarza się, że byli małżonkowie nie dopełnią formalności w przewidzianym terminie w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. nr 4 z 2001 r., poz. 27). Wtedy spółdzielnia powinna im wyznaczyć dodatkowy termin, nie krótszy niż sześć miesięcy i uprzedzić o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Gdyby również ten dodatkowy termin upłynął bezskutecznie, to wówczas spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Wówczas roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i o zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim.
W takich terminach następuje reakcja spółdzielni wówczas gdy wie o rozwodzie małżonków. Zdarza się jednak, że nie ma tych informacji. Uprawnienia spółdzielni związane z niedopełnieniem obowiązków informacyjnych przez rozwiedzionych małżonków nie przedawniają się jednak. Może rozwiedzionym małżonkom wyznaczyć dodatkowy termin na załatwienie formalności w każdym czasie gdy tylko uzyska wiedzę o ich rozwodzie i o tym, że nie poinformowali jej o tym komu przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
SPÓŁDZIELCZE LOKATORSKIE PRAWO DO MIESZKANIA
Sąd, orzekając o ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, w skład której wchodzi spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, nakazuje jednemu z małżonków wydanie lokalu i orzeka o prawie tej osoby do otrzymania lokalu socjalnego lub o braku takiego prawa. Małżonek, któremu nie przyznano takiego prawa, ma obowiązek wydać lokal.
W razie ustania wspólności majątkowej małżonków w wyniku rozwodu ustaje też wspólność majątkowa lokatorskiego prawa do lokalu.
3 miesiące
w tym czasie były małżonek niebędący członkiem spółdzielni musi złożyć deklarację członkowską