Izba Reprezentantów Kongresu USA przygotowuje rezolucję wzywającą Polskę do uchwalenia ustawy zapewniającej zwrot lub rekompensatę właścicielom mienia prywatnego zagrabionego przez Trzecią Rzeszę i rządy komunistyczne.

Podobną inicjatywę zgłoszono w Senacie.

Dotyczą one mienia będącego własnością żydowskich ofiar Holocaustu i ich rodzin oraz polskich właścicieli majątków prywatnych.

W projekcie rezolucji Izby Reprezentantów, wniesionym 11 czerwca przez grupę kongresmanów z obu partii, wypomina się Polsce, że jako jedyna z państw dawnego bloku sowieckiego nie uchwaliła dotychczas takiej ustawy. Projekt ma być dyskutowany w środę na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych Izby.

"Wzywa się rząd Polski do natychmiastowego uchwalenia sprawiedliwej i wyczerpującej ustawy, tak aby osoby (lub ich spadkobiercy), których majątki prywatne zostały zabrane i skonfiskowane przez nazistów w czasie II wojny światowej lub odebrane następnie przez rząd Polski komunistycznej, mogły albo otrzymać zwrot (restytucję) tych majątków, albo - jeżeli zwrot nie jest możliwy - otrzymać za nie sprawiedliwą finansową rekompensatę" - stwierdza projekt rezolucji.

"Wzywa się również do zapewnienia, aby ustawa o takiej restytucji i rekompensatach ustanowiła niebiurokratyczny, prosty i transparentny proces, który zaowocowałby realnymi korzyściami dla tych licznych osób, które ucierpiały z powodu niesprawiedliwej konfiskaty ich mienia i z których wielu ma co najmniej 80 lat" - czytamy w proponowanej rezolucji.

Podkreśla ona w innym miejscu, że "Polska jest jedynym krajem wśród krajów postkomunistycznych, który nie uchwalił żadnej ustawy przewidującej proces restytucji lub rekompensat za mienie zabrane i skonfiskowane przez reżimy nazistowski i komunistyczny".

Polska uregulowała prawnie jedynie sprawę restytucji komunalnego mienia żydowskiego

Kwestia majątków prywatnych ma być uregulowana w dawno zapowiadanej ustawie o reprywatyzacji.

Jak informowali przedstawiciele organizacji żydowskich w USA, podczas swojej wizyty w USA na wiosnę tego roku premier Donald Tusk obiecał im, że jego rząd dopilnuje, aby ustawa reprywatyzacyjna została uchwalona do końca tego roku.

Projekt rezolucji Izby Reprezentantów wzywa także prezydenta USA i sekretarza stanu, aby "nadal prowadzili otwarty dialog z rządem Polski, popierając przyjęcie ustawy wymagającej sprawiedliwej, wyczerpującej i niedyskryminacyjnej restytucji lub rekompensaty za mienie" zagrabione przez III Rzeszę i PRL.

Sekretarz stanu - w myśl życzeń kongresmanów - miałby co sześć miesięcy składać raport do Kongresu o "postępach we wprowadzaniu w życie wspomnianej rezolucji".

Sponsorami projektu rezolucji są kongresmani: Robert Wexler, Alcee Hastings i Eliana Ross-Lehtinen z Florydy, Elton Gallegly z Kalifornii, Steve Chabot z Ohio i Eliot Engel z Nowego Jorku.

Stany Nowy Jork, Kalifornia i Floryda to największe w USA skupiska społeczności żydowskiej.

Lobby żydowskie od dawna naciska kolejne rządy RP na rozwiązanie problemu restytucji mienia

Projekt rezolucji Izby Reprezentantów apeluje również do Litwy, aby uchwaliła ustawę o restytucji majątków komunalnych. Litwa jest z kolei jedynym krajem Europy Środkowej i Wschodniej, nie mającym ustawy regulującej sprawę komunalnej własności.