NOWE PRAWO Uczestnikiem postępowania będą mogły zostać wyspecjalizowane organizacje społeczne Więcej specjalistów ma badać osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie Sąd może zarządzić nawet sześciomiesięczną obserwację danej osoby w zakładzie leczniczym

  • NOWE PRAWO Uczestnikiem postępowania będą mogły zostać wyspecjalizowane organizacje społeczne
  • Więcej specjalistów ma badać osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie
  • Sąd może zarządzić nawet sześciomiesięczną obserwację danej osoby w zakładzie leczniczym
Od 6 października 2007 r. obowiązują bardziej zaostrzone procedury prowadzenia przez sądy spraw o ubezwłasnowolnienie, które wprowadziła nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. nr 121, poz. 831).
Więcej ostrożności
- Nowe przepisy pozwolą na uniknięcie nadużywania instytucji ubezwłasnowolnienia w stosunku do kłopotliwych krewnych przez rodzinę, która ma zamiar szybko przejąć ich majątek - tłumaczy adwokat Maria Urbańska z Kancelarii Kosiński i Wspólnicy.
Natomiast w ewidentnych przypadkach, w których ktoś rzeczywiście nie może z powodu zaburzeń psychicznych prowadzić swoich spraw życiowych czy majątkowych, znowelizowane przepisy przyspieszą wydanie postanowienia o ubezwłasnowolnieniu, ocenia Maria Urbańska.
Osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, ma być badana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa oraz psychologa. Natomiast zgodnie ze starymi przepisami wystarczyło, że zbadał ją tylko jeden lekarz psychiatra.
Pomoc organizacji społecznych
Dotychczas w sprawach o ubezwłasnowolnienie nie brały udziały organizacje społeczne. Teraz w każdym stadium postępowania mogą do niego przystąpić organizacje społeczne, które w swoich zadaniach statutowych przewidują ochronę praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy takim osobom lub ochronę praw człowieka.
Organizacja społeczna uzyskała też możliwość wskazania tzw. doradcy tymczasowego dla osoby, która miałaby zostać ubezwłasnowolniona. Sąd ustanawia doradcę tymczasowego wówczas, gdy uzna to za konieczne dla ochrony tej osoby albo dla jej mienia.
Doradcą będzie mógł zostać małżonek, krewny lub inna osoba bliska osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, pod warunkiem że nie stoi na przeszkodzie wzgląd na jej dobro.
W obecności psychologa
Od 6 października zmieniła się też procedura postępowania w stosunku do osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Teraz jej wysłuchanie przed sądem odbywa się w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia tej osoby - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa. Biegły oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego, zaburzeń psychicznych albo rozwoju umysłowego badanej osoby powinien sporządzić także umotywowaną ocenę zakresu jej zdolność do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw. Sąd na podstawie opinii dwóch biegłych lekarzy może zarządzić oddanie konkretnej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż sześć tygodni. Może ten termin w szczególnych sytuacjach przedłużyć do sześciu miesięcy.
Inaczej z narkomanem
Dodatkowe wymogi zostały wprowadzone przy rozpoznawaniu wniosku o ubezwłasnowolnienie narkomana. Przed zarządzeniem doręczenia wniosku sąd wyznaczy termin na przedstawienie, oprócz świadectwa lekarskiego od lekarze psychiatry o stanie psychicznym narkomana, jeszcze dodatkowo zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień.
Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz
Podstawa prawna
■ Ustawa z 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 121, poz. 831).
Procedura ubezwłasnowolnienia / DGP