Budowa dróg będzie finansowana wyłącznie ze środków Krajowego Funduszu Drogowego. Na inwestycje drogowe będą zaciągane zagraniczne kredyty, pożyczki i emitowane obligacje. Otwarte fundusze emerytalne uzyskają prawo inwestowania w obligacje drogowe.
W najbliższych dniach do Sejmu trafi rządowy projekt nowelizacji ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (KFD). Dzięki zmianie w przepisach już w 2010 roku zostanie wdrożony nowy system finansowania budowy i przebudowy dróg krajowych, który ma przyspieszyć realizację inwestycji komunikacyjnych. Projekt nowelizacji ma zostać potraktowany w Sejmie priorytetowo.
- Zadania związane z rozwojem autostrad i dróg krajowych stanowią najważniejszy cel rządu. Będzie to instrument przeciwdziałania negatywnym skutkom globalnego spowolnienia gospodarczego - podkreśla Cezary Grabarczyk, minister infrastruktury.

Fundusz wybuduje drogi

Zaprezentowany w projekcie mechanizm finansowania przewiduje, że środki na krajowe inwestycje drogowe będą pochodzić z KFD.
- Inwestycje wieloletnie w przeważającej części podlegają obecnie finansowaniu ze środków budżetowych i są przedmiotem współfinansowania w ramach wykorzystania środków z budżetu Unii Europejskiej. Przeniesienie tych wydatków do Funduszu pozwolić ma na zwiększenie elastyczności finansowania zadań o okresie realizacji dłuższym niż rok budżetowy - podkreśla Ewa Balicka-Sawiak, rzecznik prasowy Banku Gospodarstwa Krajowego.
- Wadą obowiązującego systemu jest brak elastyczności i rozproszenie źródeł finansowania na jednym zadaniu inwestycyjnym. Gdy inwestycja jest w części finansowana z budżetu, a w części z rezerwy integracyjnej, może się przedłużać proces pozyskiwania środków przez GDDKiA. Wprowadzany system powinien uporządkować i ułatwić proces inwestycyjny - podkreśla Magdalena Jaworska, zastępca generalnego dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.
KFD będzie zajmował się wyłącznie finansowaniem budowy i przebudowy dróg krajowych. Inne wydatki związane z utrzymaniem i zarządzaniem tymi drogami, remontami czy nawet pozyskiwaniem gruntów pod nowe szlaki komunikacyjne mają być pokrywane z budżetu państwa. Reorganizacja Funduszu ma nastąpić w 2010 roku. Jeżeli nowela wejdzie w życie jeszcze w 2009 roku, to wszystkie wymienione zadania będzie musiał tymczasowo wykonywać KFD. Pozwoli to rządowi osiągnąć zaplanowane oszczędności w kwocie blisko 10 mld zł.
- Lepszym rozwiązaniem byłoby przedłużenie vacatio legis do początku 2010 roku. Krótkoterminowe zobowiązanie KFD do realizacji zadań, do których wykonywania nie jest przygotowany, wprowadzi tylko niepotrzebne zamieszkanie. Tylko przy wykupie gruntów pod budowę dróg należy wydać tysiące decyzji - zauważa Adrian Furgalski, dyrektor w Zespole Doradców Gospodarczych TOR.



Nowe źródła zasilania KFD

Funkcjonujący w ramach Banku Gospodarstwa Krajowego KFD jest obecnie zasilany głównie ze stałych wpłat z opłaty paliwowej, części opłat za korzystanie z autostrad i oprocentowania z lokat bankowych. Zgodnie z projektem BGK będzie zaciągał kredyty, pożyczki i emitował obligacje, które zasilą kasę Funduszu.
- KFD może pozyskiwać środki w formie kredytów, pożyczek lub emisji obligacji już na podstawie obowiązujących przepisów. Zmiana ma polegać na tym, że głównym źródłem finansowania wydatków będą kredyty, których udzieli Europejski Bank Inwestycyjny. Projekt ustawy zakłada dodanie do katalogu przychodów Funduszu dotacji z budżetu państwa. Środki z tych dotacji, w tym środki otrzymywane z UE jako refundacje wydatków współfinansowanych przy wykorzystaniu środków z funduszy strukturalnych, będą wpływały na rachunek KFD - podkreśla Ewa Balicka-Sawiak.
Emitowane na rzecz KFD obligacje mają należeć do bezpiecznych papierów wartościowych. Ministerstwo Infrastruktury postanowiło wykorzystać ten fakt i zaproponowało rozwiązania prawne, dzięki którym fundusze emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne będą mogły lokować w nich swoje aktywa.

Możliwości dla OFE

- Otwarte fundusze emerytalne nie będą miały obowiązku inwestować w takie papiery wartościowe. Ustawa da im jedynie taką możliwość - podkreśla Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, wiceminister infrastruktury.
Propozycjom ministerstwa uważnie przyglądają się fundusze emerytalne, jednak dzisiaj nie są w stanie powiedzieć, czy inwestowanie w obligacje drogowe jest dla nich atrakcyjne.
- Każde rozszerzenie możliwości inwestycyjnych jest interesujące i pozytywne z punktu widzenia członków funduszy emerytalnych. Jednak, jak w przypadku każdej inwestycji, będziemy przyglądać się każdej emisji takich obligacji z osobna, analizować je pod kątem zarówno zysku, jak i ryzyka - mówi Ewa Radkowska, członek zarządu ING Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego.
SŁOWNIK
Krajowy Fundusz Drogowy funkcjonuje od 1 stycznia 2004 r. i stanowi wsparcie dla realizacji rządowego Programu Budowy Dróg i Autostrad w Polsce. Gromadzi środki finansowe na przygotowanie, budowę, przebudowę, remonty, utrzymanie i ochronę autostrad, dróg ekspresowych, a także innych dróg krajowych.
Podstawa prawna
● Ustawa z 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2571 z późn. zm.).