SENTENCJA
Artykuł 90 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) nie uprawnia rady miejskiej do określenia kompetencji burmistrza w zakresie przyznawania lub cofania dotacji, jak również do kontroli wykorzystania dotacji, a jedynie uprawnia radę miejską do ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 15 grudnia 2005 r.
SYGN. AKT SA/Sz 655/05
STAN FAKTYCZNY
Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie określenia szczegółowych zasad przyznawania dotacji niepublicznym szkołom podstawowym i gimnazjom działającym na terenie gminy. Uchwała została podjęta na podstawie art. 90 ust. 1, 2a, 3c i 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. nr 67, poz. 329 ze zm.) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.). Uchwała ta stanowiła m.in., że dotację z budżetu gminy mogą otrzymać niepubliczne szkoły podstawowe i gimnazja, które złożyły odpowiedni wniosek do burmistrza miasta do 30 września każdego roku.
Stowarzyszenie Rozwoju Wiosek Wyspy Wolin, które prowadziło jedną ze szkół społecznych, wezwało radę miejską do usunięcia naruszenia prawa spowodowanego podjęciem uchwały. W uzasadnieniu wezwania stowarzyszenie podniosło, że w przedmiocie trybu udzielania i rozliczania dotacji, merytorycznie precyzującą zakres nakazanego prawem działania rady gminy do określenia podstawy obliczania dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji, jest norma zawarta w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty. Literalne brzmienie tego przepisu jasno wskazuje, że rada gminy ani wójt, burmistrz, prezydent miasta nie mają kompetencji do przyznawania lub cofania dotacji, jak również do kontroli wykorzystania dotacji. Z tego względu zdaniem stowarzyszenia z zakresu kompetencji rady gminy należy wykluczyć możliwość regulowania materii już unormowanej przez ustawę.
Rada gminy nie zgodziła się jednak z zarzutami i nie zmieniła zapisów uchwały. Jej zdaniem miała ona prawo przekazać kompetencje burmistrzowi do kontroli wykorzystania przyznanych dotacji i nie przekroczyła w ten sposób zapisów ustawy o systemie oświaty. W związku z taką decyzją rady stowarzyszenie wniosło skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w Szczecinie.
UZASADNIENIE
Sąd rozstrzygając tę sprawę zgodził się z argumentami przedstawionymi przez stowarzyszenie. Zdaniem sądu rada miejska bez podstawy prawnej rozszerzyła kompetencje burmistrza o uprawnienie do przyznawania, cofania i kontrolowania dotacji. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 2a-3b, uwzględniając w szczególności podstawę obliczania dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji.
Przepis ten nie uprawnia zatem rady miejskiej do określenia kompetencji burmistrza w zakresie przyznawania lub cofania dotacji, jak również do kontroli wykorzystania dotacji, sposobu prowadzenia dokumentacji szkoły.
Zdaniem sądu wprawdzie w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty mowa jest o prawie rady do ustalania trybu udzielania i rozliczania dotacji, co jednak nie jest równoznaczne z przyznawaniem dotacji i kontrolą jej wykorzystania. Rozliczenie dotacji pozostaje bowiem w związku z liczbą uczniów, natomiast kontrola wykorzystania dotacji rozumiana być może jako prawo do badania celności jej wykorzystania, czego ustawodawca nie przewidział.
ARKADIUSZ JARASZEK, ADAM MAKOSZ
OPINIA
WSA słusznie zauważył, iż zgodnie z art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w art. 90. ust. 2a-3b cyt. ustawy, tj. dotacji np. dla szkół i przedszkoli niepublicznych oraz placówek niepublicznych ustala rada gminy lub powiatu, a nie wójt (burmistrz, prezydent) lub starosta. Przepis taki powoduje, że scedowanie uprawnień rady w tym względzie na organ wykonawczy jest niedopuszczalne.
Niedopuszczalne jest także utożsamianie trybu udzielania i rozliczania dotacji z jej przyznawaniem i kontrolą wykorzystania. O ile więc podmiot ubiegający się o dotację zobowiązany został przez ustawodawcę do przedstawienia organowi planowanej liczby uczniów (co pozostaje w związku z jej rozliczeniem), o tyle nie ma obowiązku dostarczenia takich informacji, jak np. planu wydatkowania uzyskanych środków. W konsekwencji uznać należy, że żądanie dostarczenia dodatkowych informacji przez zainteresowany podmiot jest niezgodne z cytowaną ustawą (nie oznacza to oczywiście, że w przypadku niezgodności faktycznej liczby uczniów z ich planowaną ilością organ nie ma prawa żądać zwrotu nadwyżki).
Tryb udzielania i rozliczania dotacji, co nie budzi wątpliwości, powinien zostać określony w formie uchwały.
JACEK MURZYDŁO
doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu