SENTENCJA
Artykuł 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty nie rozstrzyga, w jakiej formie ma się wypowiedzieć rada gminy co do zamiaru likwidacji szkoły. Nie oznacza to jednak, że forma działania rady gminy jest niewiadoma, gdyż formą tą jest uchwała. Zarówno zatem co do zamiaru likwidacji szkoły, jak i o likwidacji, rada wypowiada się, podejmując uchwałę, na zasadach przewidzianych w art. 59 ust. 1 ustawy.
Wyrok NSA w Warszawie z 27 kwietnia 2006 r.
SYGN. AKT I OSK 209/06
STAN FAKTYCZNY
Wyrokiem z 24 listopada 2005 r. WSA w Białymstoku uchylił, zaskarżone przez Gminę W. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały rady tej gminy zmieniającej uchwałę w sprawie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej w M. Uchwałą z 26 lutego 2004 r. Rada Gminy W. wyraziła zamiar likwidacji tej szkoły z dniem 31 sierpnia 2004 r. Zmiana tej uchwały polegała na tym, iż podane w niej terminy zostały skreślone. Wojewoda uznał, że uchwała zmieniająca narusza art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w sposób skutkujący jej nieważność.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku stwierdził, iż zamiar likwidacji szkoły nie wymaga podjęcia uchwały, albowiem ustawa o systemie oświaty w art. 59 nie określa formy, w jakiej organ jest obowiązany wyrazić ten zamiar, jest to zatem czynność materialno-techniczna niewywołująca skutków prawnych i wobec tego trudno takiej uchwale zarzucić naruszenie prawa. Skutki wywołuje dopiero uchwała o likwidacji szkoły i dopiero w tym akcie niezbędne jest wskazanie terminu likwidacji w celu zachowania zgodności z ww. art. 59 ust. 1 cyt. ustawy - skonkludował sąd.
UZASADNIENIE
Rozstrzygnięcie WSA w Białymstoku opiera się na założeniu, że rada gminy decyzji o zamiarze likwidacji szkoły nie podejmuje w formie uchwały, ale jest to czynność materialno-techniczna. Taki wniosek, zdaniem sądu, wypływa z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, gdyż przepis ten, jak podkreślił sąd, nie określa formy, w jakiej organ jest obowiązany zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły. Z takim stanowiskiem WSA nie sposób się zgodzić.
Artykuł 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty istotnie nie rozstrzyga, w jakiej formie ma się wypowiedzieć rada gminy co do zamiaru likwidacji szkoły. Nie oznacza to jednak, że forma działania rady gminy jest niewiadoma, gdyż (jak to wynika z art. 14 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym) formą tą jest uchwała, co zasadnie podkreślono w skardze kasacyjnej. Zarówno zatem co do zamiaru likwidacji szkoły, jak i o likwidacji rada wypowiada się, podejmując uchwałę na zasadach przewidzianych w art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty.
WSA uznał też, że jeśli idzie o zamiar likwidacji szkoły, to nie ma obowiązku podejmowania żadnej uchwały, bowiem zamiar ten, jako czynność materialno-techniczna, nie wywołuje skutków prawnych. Skutki prawne wywołuje, jak podkreślił sąd, uchwała o likwidacji szkoły i z tym oczywiście należy się zgodzić, jednak z art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty nie można wywieść wniosku, że jeśli przystępuje się do likwidacji szkoły, to nie ma obowiązku podjęcia uchwały intencyjnej o zamiarze likwidacji, która poprzedza uchwałę o likwidacji. Artykuł 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty zawiera bowiem zasady i tryb postępowania zmierzającego do likwidacji szkoły, przewidując etapy tego postępowania, czynności, które należy w jego trakcie wykonać oraz ramy czasowe działania.
ARKADIUSZ JARASZEK, ADAM MAKOSZ
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
OPINIA
Dla praktyków zatrudnionych w jednostkach samorządu nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż jedyną formą wypowiedzi organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego jest uchwała. Ustawa o samorządzie gminnym nie przewiduje innych decyzji ani innych aktów podejmowanych przez radę. Jest nawet sporne, czy istnieje możliwość podejmowania tzw. uchwał proceduralnych, a więc oświadczeń lub stanowisk podejmowanych przez rady w konkretnych kwestiach, np. zlecenia kontroli komisji rewizyjnej. Jednak na tle stosowania przepisu art. 59 ust. 1 ustawy o systemie oświaty jednoznaczne stanowisko NSA stanowi ważny głos tego sądu w zakresie praktyki stosowania prawa samorządowego. Stanowisko to jest o tyle ważne, iż w sytuacji podjęcia zamiaru likwidacji szkoły jedynie uchwała daje możliwość zaskarżenia jej przez obywateli (mieszkańców), a jednocześnie kreuje możliwość sądowej kontroli zgodności z prawem.
ANDRZEJ BIELEWICZ
adwokat