Ponad 9 miesięcy temu wniosłem do sądu pozew przeciwko kontrahentowi, który zalegał mi z zapłatą za towar. Przez ten czas sąd nie zdążył wyznaczyć nawet terminu pierwszej rozprawy. Dostałem jedynie odpis pozwu, i to zaledwie kilka tygodni temu. Co w tej sytuacji mogę zrobić, aby przyspieszyć bieg sprawy?
Przedsiębiorca może złożyć skargę na przewlekłość postępowania sądowego. Prawo pozwala mu to uczynić, jeśli sprawa, której jest stroną, trwa dłużej niż jest to konieczne dla wyjaśnienia istotnych dla jej rozstrzygnięcia okoliczności faktycznych i prawnych, i w rezultacie nastąpiło naruszenie jego prawa do rozpoznania tej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Kiedy przewlekłość

Aby stwierdzić, czy w danej sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w niej rozstrzygnięcia. Przeprowadzając ocenę, uwzględnia się zaś łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla skarżącego rozpatrywanych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności tej, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Wniesienie

Skargę wnosi się w toku postępowania do sądu, przed którym sprawa się toczy. Ten z kolei przekazuje ją sądowi właściwemu wraz z aktami sprawy. Natomiast sąd właściwy rozpoznaje ją w składzie trzech sędziów:
  • skargę dotyczącą przewlekłości postępowania przed sądem rejonowym rozpatruje sąd okręgowy, przed sądem okręgowym zaś – sąd apelacyjny;
  • skargę dotyczącą przewlekłości postępowania przed sądem rejonowym i okręgowym rozpatruje w całości sąd apelacyjny;
  • skargę dotyczącą przewlekłości postępowania przed sądem okręgowym i apelacyjnym rozpatruje w całości sąd apelacyjny;
  • skargę dotyczącą przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym i Sądem Najwyższym rozstrzyga w całości Sąd Najwyższy.
  • Publikacja ogłoszeń sądowych w internecie. Czy ten pomysł ma szanse powodzenia?Jak wycofać pozew w postępowaniu cywilnym

Co w treści

Omawiana skarga powinna odpowiadać wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a nadto zawierać następujące obligatoryjne elementy:
1) żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w konkretnej sprawie,
2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.

Możliwe żądania

Dodatkowo można, ale nie trzeba, zawrzeć w skardze żądanie:
  • wydania sądowi rozpoznającemu sprawę zalecenia podjęcia, w wyznaczonym terminie, odpowiednich czynności,
  • zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej (w granicach od 2 tys. zł do 20 tys. zł).
Przy czym wysokość sumy pieniężnej wynosi nie mniej niż 500 zł za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu jego etapów dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 zł za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu procedowania. Na poczet tej sumy zalicza się kwoty przyznane już skarżącemu tytułem sumy pieniężnej w tej samej sprawie, chyba że uwzględniono skargę wniesioną przez Skarb Państwa albo państwowe jednostki sektora finansów publicznych.

Opłata

Obowiązkowym załącznikiem do skargi jest dowód uiszczenia opłaty w wysokości 200 zł. Przy czym, gdy skargę wniosło kilka osób, każda z nich uiszcza opłatę oddzielnie. Jeżeli została uiszczona jedna opłata bez odpowiedniego wskazania, to uznaje się, że wniosła ją osoba wymieniona w skardze jako pierwsza.
Skargę niezawierającą obowiązkowej treści sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków. Tak samo postąpi, gdy została ona wniesiona przez nieuprawnionego albo jest niedopuszczalna z tego powodu, że w tej samej sprawie skierowano nową skargę przed upływem 12 miesięcy od daty rozpatrzenia poprzedniej.
O wniesieniu skargi, poprzez doręczenie jej odpisu, właściwy sąd zawiadamia Skarb Państwa oraz prezesa tego sądu, którego działanie lub bezczynność – według twierdzeń skarżącego – spowodowało przewlekłość postępowania. Skarbowi Państwa w razie zgłoszenia udziału w sprawie przysługują prawa strony w zakresie rozpoznania skargi.

Orzeczenie

Sąd wydaje orzeczenie w terminie dwóch miesięcy, licząc od daty złożenia skargi. Skład rozpatrujący może ją oddalić, gdy dojdzie do przekonania o jej niezasadności. Uwzględniając skargę, sąd zaś stwierdza, że w danym postępowaniu nastąpiła przewlekłość postępowania oraz, ale tylko na żądanie skarżącego, przyznaje od Skarbu Państwa sumę pieniężną w podanej wyżej wysokości. Na żądanie skarżącego lub z urzędu sąd zaleca także podjęcie przez sąd rozpoznający sprawę odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie, chyba że jest to oczywiście zbędne. Owe zalecenia nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy.
!Przedsiębiorca, którego skargę na przewlekłość uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa.
W przypadku przyznania sumy pieniężnej od Skarbu Państwa wypłaty dokonuje sąd prowadzący postępowanie, w którym nastąpiła przewlekłość postępowania ze środków własnych tego sądu. Jeżeli jednak kwotę tę przyznano za przewlekłość postępowania przed sądami rejonowym i okręgowym, to jej wypłaty dokonuje sąd okręgowy. Jeżeli zaś przewlekłość dotyczy sprawy toczącej się przed sądami okręgowym i apelacyjnym, to wypłaty dokonuje sąd apelacyjny ze środków własnych tego sądu.
Odpis orzeczenia uwzględniającego skargę dotyczącą przewlekłości postępowania sądowego sąd doręcza prezesowi właściwego sądu, który zobligowany jest wówczas do podjęcia czynności nadzoru przewidzianych w ustawie z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Inne możliwości

Skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie co do zasady (bo są wyjątki, które jednak w tym artykule pominięto) po upływie 12 miesięcy od daty wydania orzeczenia oddalającego lub uwzględniającego poprzednią.
Przedsiębiorca, którego skargę uwzględniono, uprawniony jest w odrębnym postępowaniu do dochodzenia naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie co do stwierdzenia przewlekłości postępowania.
Przedsiębiorca, który nie zdecydował się na złożenie skargi, może z kolei żądać naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości na podstawie art. 417 kodeksu cywilnego, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy.

wzór

Płock, 4 września 2018 r.
Sąd Okręgowy w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy-Odwoławczy
za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Płocku
V Wydział Gospodarczy
Skarżący: X sp. z o.o. z siedzibą w Płocku
ul. Chmurna 3, 09-400 Płock
– reprezentowany przez Agatę Nowak, prezesa Zarządu
Strona przeciwna: Y sp. z o.o. z siedzibą w Płocku
ul. Górzysta 5, 09-400 Płock
w sprawie o zapłatę
Sygn. akt V GC 00/17
Opłata 200 zł
Skarga na przewlekłość postępowania
przed Sądem Rejonowym w Płocku
Na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3 pkt 5 oraz art. 6 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 75), działając w imieniu spółki X sp. z o.o. z/s w Płocku (informacja odpowiadająca aktualnemu odpisowi z KRS w/w spółki znajduje się w aktach sprawy), składam skargę na przewlekłość postępowania w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w Płocku V Wydział Gospodarczy o sygn. akt V GC 00/17 oraz wnoszę o:
1) stwierdzenie przewlekłości postępowania w niniejszej sprawie,
2) zobowiązanie Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy do rozpoznania niniejszej sprawy w terminie dwóch miesięcy od daty rozstrzygnięcia skargi,
3) przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kwoty 2000 zł,
4) zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Spółka X sp. z o.o. z/s w Płocku 15 listopada 2017 r. wniosła pozew o zapłatę w przedmiotowej sprawie. Mimo że nie stwierdzono żadnych jego braków formalnych oraz nie złożono wniosku o zwolnienie powodowej spółki od kosztów sądowych, co wiązałoby się z koniecznością jego rozpatrzenia, odpis pozwu został przesłany pozwanej spółki dopiero 8 sierpnia 2018 r. Do daty wystąpienia z niniejszą skargą nie został również wyznaczony termin pierwszej rozprawy.
Z tych względów wnoszę jak na wstępie.
W załączeniu:
– dowód uiszczenia opłaty,
– odpis skargi.
...........…..…........................................
(Agata Nowak, prezes Zarządu)
Podstawa prawna
Art. 417 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025).
Art. 2 ust. 1 i 2, art. 3 pkt 5, art. 4 ust. 1 i 2, art. 5 ust. 1 i 2, art. 6–9, art. 10 ust. 1 i 3, art. 11, art. 12, art. 13 ust. 1, art. 14–17 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 75).