W resorcie sprawiedliwości trwają prace nad uregulowaniem zasad pełnienia służby przez niepełnosprawnych orzekających
Takie zapewnienie złożył w korespondencji skierowanej do rzecznika praw obywatelskich (RPO) podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (MS). Pismo było odpowiedzią na wystąpienie dr. Adama Bodnara do szefa resortu.
Przyczyną interwencji rzecznika była skarga, jaka trafiła do RPO, a której autorem jest niepełnosprawny sędzia. Na tle jego sprawy ujawniły się rozbieżne stanowiska pomiędzy MS a Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) co do możliwości żądania przez orzekających, którzy są w takiej samej jak on sytuacji, obniżenia wymiaru zadań ze względu na gwarancje wynikające z art. 15 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 511 ze zm.; dalej: u.r.o.n.). Przywołany przepis stanowi, że osoba niepełnosprawna nie może pracować więcej niż osiem godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Nie można też zatrudniać jej w nocy i w godzinach nadliczbowych. Resort sprawiedliwości, w przeciwieństwie do MRPiPS, nie widzi możliwości stosowania do sędziów z orzeczonym stopniem niepełnosprawności uprawnień wynikających z u.r.o.n.
Za prawami takich osób ujął się RPO, który w piśmie do MS przekonywał, że choć zgodnie z art. 83 prawa o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 23 ze zm.; dalej: u.s.p.) czas pracy sędziego określony jest wymiarem jego zadań, to okoliczność ta nie może stanowić przesłanki wykluczającej stosowanie wobec orzekających art. 15 u.r.o.n. „W związku z tym niepełnosprawny sędzia powinien mieć (…) prawo do obniżenia obowiązującego go wymiaru zadań, w stopniu adekwatnym do normy czasu pracy, wynikającej z art. 15 u.r.o.n.” – czytamy w piśmie Bodnara. Rzecznik podkreślił, że przeciwne stanowisko prowadzi do nieznajdującego konstytucyjnego uzasadnienia gorszego traktowania sędziów wobec pozostałych osób niepełnosprawnych.
Interwencja Bodnara na niewiele jednak się zdała. Przedstawiciel resortu sprawiedliwości w odpowiedzi na jego pismo potwierdził, że przepisy u.s.p. określające czas pracy i przydział spraw sędziom nie pozwalają na takie zastosowanie wobec nich regulacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, które byłoby powiązane z obniżeniem wskaźnika przydziału spraw. Dodał także, że sędziowie sami organizują sobie pracę i jej czas, a prezesi sądów mają obowiązek tak ukształtować podział czynności w jednostkach, by zapewnić m.in. równomierne rozłożenie obowiązków między wszystkich orzekających.
W piśmie z MS podkreślono jednak, że w resorcie trwają prace nad kompleksowym uregulowaniem zasad pełnienia służby przez sędziów, którzy uzyskali orzeczenie o niepełnosprawności określonego stopnia.