Obywatel, który uważa, że postępowanie w jego sprawie jest prowadzone przewlekle, będzie mógł złożyć skargę nie tylko na sąd prowadzący proces, ale też na prokuraturę - zdecydowali posłowie, przyjmując dziś nowelizację ustawy o skardze na przewlekłość postępowania.

Sejm przyjął nowelę jednogłośnie - za głosowało 411 posłów.

Uchwalenie takiej ustawy zalecił Polsce Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, mając na uwadze liczbę (jedną z największych spośród państw-członków Rady Europy) pozwów przeciw Polsce na przewlekłość sądów. Problem - podobnie jak m.in. we Włoszech - Trybunał uznał za strukturalny i wymagający wprowadzenia ustawowego mechanizmu.

Trybunał zalecił Polsce usunięcie strukturalnego problemu przedłużających się śledztw - czemu ma służyć nowelizacja ustawy pozwalająca poskarżyć się również na sposób jego prowadzenia. Kodeks postępowania karnego mówi, że śledztwo powinno trwać do trzech miesięcy. Rzeczywistość jest taka, że postępowania są przedłużane. W najbardziej skomplikowanych sprawach ciągną się latami.

Według stanu na koniec zeszłego roku, w latach 2005, 2006 i 2007 niezałatwionych spraw, trwających ponad rok, pozostawało odpowiednio: 2134 (w tym 977 spraw ponaddwuletnich), 2781 (w tym 1258 ponaddwuletnich), 3382 (w tym 1555 ponaddwuletnich).

Obowiązek niezwłocznego przedstawienia skargi przez prokuratora sądowi

Ustawa zakłada, że kryteria oceny pojęcia "rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie" będą miały zastosowanie także w odniesieniu do postępowania przygotowawczego - czyli dochodzenia lub śledztwa. Kryteria te są wzorowane na stanowisku trybunału w Strasburgu. Projekt przyjmuje, że skargę dotyczącą śledztwa wnosi się do prokuratora prowadzącego lub nadzorującego to postępowanie, zaś sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad sądem, do którego skierowano by akt oskarżenia w danej sprawie.

Nowela, wzorem obowiązujących rozwiązań w postępowaniu sądowym i wykonawczym, nakłada obowiązek niezwłocznego (bez podejmowania jakichkolwiek czynności) przedstawienia skargi przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo - razem z aktami sprawy - właściwemu sądowi.