Przedsiębiorca, któremu nierzetelny kontrahent nie zapłacił, może sam dochodzić od niego roszczeń i zlecić przeprowadzenie egzekucji komornikowi albo zaspokoić je, sprzedając długi.
Zanim przedsiębiorca podejmie decyzję, w jaki sposób odzyska pieniądze od dłużnika, który nie zapłacił w terminie - prowadząc egzekucję komorniczą lub sprzedając długi, powinien ocenić, który z tych sposobów jest dla niego korzystniejszy i szybciej spowoduje przypływ gotówki. Jeżeli dłużnik dysponuje majątkiem, który można zająć i łatwo spieniężyć, to wówczas warto powierzyć prowadzenie egzekucji komornikowi. Przedsiębiorca ma wtedy możliwość odzyskania całej należności razem z odsetkami.
Gdyby zaś przedsiębiorca od dłuższego czasu nie mógł odzyskać należnych pieniędzy od dłużnika, egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna lub przedsiębiorca nie chce zajmować się dochodzeniem należności od nierzetelnego kontrahenta, to powinien zdecydować się na sprzedaż zadłużenia. Może to zrobić jednak tylko wówczas, gdy umowa z niewypłacalnym kontrahentem nie zawiera zapisu zakazującego odsprzedania wierzytelności.

Kiedy opłaca się sprzedać

Wprawdzie sprzedając wierzytelność przedsiębiorca szybciej otrzyma pieniądze, ale nie w wysokości rzeczywistego zadłużenia wraz z odsetkami, lecz ceny sprzedaży. Natomiast cena sprzedaży może być znacznie niższa niż wartość wierzytelności. Cena jest umowna, a przy wierzytelnościach nieściągalnych staje się szczególnie niska.
W umowie cesji wierzytelności wierzyciel i nabywca długu określają termin zapłaty za sprzedane zadłużenie. Jednak przy krótszym terminie zapłaty nabywca może zaproponować gorszą cenę. Wprawdzie w razie sprzedaży przedsiębiorca odzyska tylko część zadłużenia, ale nie będzie musiał już dalej zajmować się egzekwowaniem wierzytelności, np. wysyłać korespondencji do dłużnika, oddawać sprawy do sądu i do komornika oraz ponosić nakładów pieniężnych na odzyskanie należności.

Wycena wartości wierzytelności

Do sprzedaży warto przygotować wierzytelności stare i przedawnione oraz nieściągalne, ponieważ wierzytelności o krótkim i średnim okresie przeterminowania łatwiej windykować samodzielnie albo za pośrednictwem firmy windykacyjnej. Wysokość ceny sprzedaży zależy od tego, jaki okres upłynął od daty wymagalności wierzytelności. Przykładowo, gdy minął rok od tej daty, to za sprzedawany dług można otrzymać zaledwie do 30 proc. wartości, natomiast za przedawniony lub nieściągalny około 1 proc. wartości.
Przedawnienie polega na tym, że wprawdzie roszczenie wobec dłużnika nie gaśnie, ale nie może być przymusowo realizowane. Dłużnik może jednak uregulować należność mimo przedawnienia i potem nie będzie mógł się domagać zwrotu pieniędzy.
Na wartość wierzytelności wpływa też sposób zabezpieczenia jej. Mogą to być zabezpieczenia rzeczowe, np. zastaw, zastaw rejestrowy, przewłaszczenie na zabezpieczenie, hipoteka, zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej oraz zabezpieczenia osobiste: poręczenie, gwarancja bankowa, weksel własny. Przykładowo, mając zabezpieczenie na konkretnych rzeczach z majątku dłużnika, nawet w razie ich sprzedaży albo oddania bezpłatnie, wierzyciel może z niej wyegzekwować należne pieniądze.

Przedsiębiorca sam egzekwuje

Zamiast sprzedać wierzytelność, przedsiębiorca może sam egzekwować ją od dłużnika, który nie zapłacił w terminie. Musi jednak ponieść wydatki na postępowanie sądowe i egzekucyjne.
Po przeprowadzeniu postępowania w sądzie należy uzyskać orzeczenie zobowiązujące dłużnika do zapłaty. Natomiast podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułem egzekucyjnym może być np. prawomocne orzeczenie sądu, ugoda zawarta przed sądem lub przed mediatorem.
Wniosek o wszczęcie egzekucji z załączonym tytułem wykonawczym przedsiębiorca będący wierzycielem składa komornikowi. Może mu też zlecić poszukiwanie majątku dłużnika.
Decydując się na samodzielne egzekwowanie należności przy pomocy komornika, przedsiębiorca ma szanse na odzyskanie wyższej kwoty niż cena, jaką dostanie, sprzedając wierzytelność.
CESJA WIERZYTELNOŚCI
Bezwarunkowa. Jeśli sprzedając wierzytelność wybierzemy cesję bezwarunkową, to zapłata za sprzedawany dług następuje w dacie wskazanej w umowie. W ten sposób najlepiej dokonywać cesji nieruchomości, których faktyczna wartość jest znikoma, bo są nieściągalne.
Powiernicza.W razie powierniczej cesji wierzytelności można za nią otrzymać wyższą kwotę, ponieważ zapłata nastąpi dopiero po odzyskaniu należności przez nabywcę. Nabywca nie musi więc obniżać ceny z tytułu ryzyka, że nie ściągnie należności. Jednak w takim przypadku wierzyciel otrzyma wprawdzie wyższą kwotę od nabywcy, ale na odzyskanie pieniędzy będzie musiał poczekać.