Przyznanie wszystkim polskim sądom prawa do zwracania się do Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu z pytaniem prejudycjalnym w sprawach z zakresu współpracy policyjnej i sądowej jest zgodne z konstytucją - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny.

Trybunał na wniosek Lecha Kaczyńskiego badał konstytucyjność umożliwienia wszystkim polskim sądom kierowania pytań prawnych z tego zakresu. W ocenie prezydenta - jak podkreślał minister w Kancelarii Prezydenta Andrzej Duda - uprawnienie to powinno dotyczyć sądów, od których orzeczeń nie służy środek odwoławczy według prawa krajowego.

Trybunał zaznaczył, że określanie czy przyznanie takiego prawa przysługuje wszystkim sądom, czy tylko sądom, od których orzeczenia nie przysługuje środek odwoławczy, leży poza zakresem jurysdykcji TK. Podkreślił jednak, że w razie przyjęcia tego drugiego rozwiązania prawo takie przysługiwałoby praktycznie jedynie Sądowi Najwyższemu.

W ocenie TK, zwrócenie się z takim pytaniem nie może być traktowane jako nieuzasadniona zwłoka w postępowaniu. Przypomniał, że w polskim prawie także istnieje możliwość kierowania pytania prawnego do Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego czy Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny przypomniał też, że od 1 marca 2008 Europejski Trybunał Sprawiedliwości może rozpatrywać pytania z zakresu współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych w tzw. trybie pilnym. Z przedstawionych w trakcie rozprawy danych wynika, że od tego czasu Trybunał udzielił cztery odpowiedzi, w tym dwie w trybie pilnym.

Trybunał nie podzielił obaw, że pytań takich będzie zbyt dużo

Uruchomienie trybu pilnego rozpatrywania pytania prejudycjalnego (przed wyrokiem sądu - PAP) zależeć będzie od sądu krajowego, w wyjątkowych przypadkach decydował o tym będzie Trybunał Sprawiedliwości. Trybunał nie podzielił też obaw, że pytań takich będzie zbyt dużo. "Sądy państw członkowskich nie korzystają z tego prawa zbyt często" - podkreślił Trybunał.

W ocenie TK wyjaśnianie wątpliwości interpretacyjnych we wskazanych przez sądy sprawach stanowi pomoc dla sądów krajowych i jest korzystne dla uczestników postępowania: zarówno dla oskarżonych, pokrzywdzonych, jak i świadków.

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej wszystkie sądy mają prawo zwrócenia się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prawnym o wykładnię przepisów prawa wspólnotowego z zakresu integracji gospodarczej i społecznej (traktatu Wspólnot Europejskich, aktów wspólnotowych i statutów organów unijnych).