Ustawa z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych [wyciąg, cz. 5] (Dz.U. z 2018 r. poz. 130)
Na początku piątej części komentarza omawiamy zmiany w kodeksie wyborczym dotyczące powoływania członków Państwowej Komisji Wyborczej. Zakładają one odejście od wyłącznie sędziowskiego profilu składu tego organu. Nowelizację przepisów w tym zakresie tłumaczono tym, że dotychczasowa reguła obsadzania stanowisk była niezgodna z rekomendacjami Komisji Weneckiej zawartymi w Kodeksie dobrej praktyki w sprawach wyborczych. Zgodnie z jego postanowieniami w składzie centralnej komisji powinni się znaleźć przedstawiciele partii politycznych. W literaturze wskazuje się już jednak, że nowelizacja kodeksu nie zrealizowała w pełni tych rekomendacji. A to z tego powodu, że oprócz prawników w PKW winny się znaleźć także osoby mające wiedzę i doświadczenie w innych obszarach, takich jak: socjologia wyborcza, politologia, informatyka czy matematyka. Takiego zaś rozwiązania zmienione przepisy nie przewidują. Nowe regulacje w sposobie powoływania członków komisji wejdą w życie od 12 listopada 2019 r.
W dalszej kolejności przedstawiamy nowości odnoszące się do komisarzy wyborczych. I tu także główna zmiana polega na odejściu od obsadzania tego stanowiska wyłącznie przez sędziów. Eksperci powszechnie to krytykują – uważają, że powinno zachować się dotychczasowy stan prawny.
Dziś omawiamy także nowe regulacje dotyczące sposobu powoływania szefa Krajowego Biura Wyborczego. Według nich nadal wyznacza go przewodniczący PKW, ale jego uprawnienia w tym zakresie są ograniczone, gdyż trzech kandydatów przedstawia minister spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii szefa Kancelarii Sejmu, szefa Kancelarii Senatu oraz szefa Kancelarii Prezydenta RP. Od 3 marca 2018 r. stanowisko szefa KBW piastuje Magdalena Pietrzak, której jednym z pierwszych zadań jest powołanie kilku tysięcy urzędników wyborczych działających w gminach. Zgodnie z nowelizacją tworzą oni korpus urzędników wyborczych. Utworzenie korpusu spowodowało uchylenie regulacji kodeksowych, które przewidywały możliwość ustanawiania pełnomocnika do spraw wyborów przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę i marszałka województwa. Ponadto skutkuje to zmianami w kodeksie wyborczym – w zakresie współdziałania organów wyborczych z jednostkami samorządu terytorialnego.
Urzędnicy wyborczy powoływani są na sześć lat, a ich zadania obejmują ważne kwestie organizacyjne dotyczące przeprowadzania wyborów na najniższym szczeblu, m.in. zapewnienie prawidłowego i sprawnego funkcjonowania obwodowych komisji wyborczych.©℗
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
• z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
• z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
• z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
• z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
• z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
• z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, chodzi o program 500+
• z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
• z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
• z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
• z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl