Zamieszczony w poniedziałek na stronach Rządowego Centrum Legislacji projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw trafił do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych.
W propozycjach przygotowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości przewidziano odejście od ogłoszeń sądowych w prasie i zastąpienie ich ogłoszeniami w internecie.
Resort w uzasadnieniu podkreślił, że ogłoszenia sądowe zamieszczone w internecie mają szansę dotrzeć do znacznie szerszego kręgu odbiorców niż w przypadku prasy papierowej. "Najwyższe nakłady dzienników oscylują w granicach 200 tys. egzemplarzy. Pojawienie się ogłoszenia w formie elektronicznej w otwartym serwisie czyni je dostępnym dla nieograniczonej liczby osób i to w dowolnym czasie" - zaznaczono w uzasadnieniu.
Ministerstwo zaproponowało, aby do publikacji ogłoszeń sądowych w sieci wykorzystać - funkcjonujący już - Monitor Sądowy i Gospodarczy (MSG). Resort zapewnił, że rozwiązanie to pozwoli zredukować koszty publikacji ogłoszeń. W uzasadnieniu wskazano, że opłaty za publikację ogłoszenia w ogólnopolskim dzienniku wynoszą od 600 zł do 1 tys. zł, natomiast opłata za ogłoszenie w MSG wynosi od 100 do 500 zł.
Resort zaproponował również ustalenie ceny jednego ogłoszenia w Monitorze w wysokości 50 zł. "Po wprowadzeniu obowiązkowych ogłoszeń sądowych w Monitorze, zniknie konieczność powiązania tych cen z cenami ogłoszeń na rynku prasowym. Kwota ta z jednej strony (...) nie powinna stanowić bariery dla podmiotów ogłaszających i nie generować dodatkowych wysokich kosztów dla stron, z drugiej zaś zapewnić pokrycie kosztów utrzymania nowego systemu" - czytamy w uzasadnieniu.
W projekcie zaznaczono jednak, że Monitor jest mało rozpoznawalny w społeczeństwie, w związku z czym trzeba będzie podjąć działania zmierzające do jego spopularyzowania. Projektodawca przewidział też, że każde ogłoszenie zamieszczone w MSG zostanie również wywieszone na tablicy ogłoszeń sądowych. Tablica ta powinna znaleźć się obligatoryjnie przed wejściem do sądu.
Projekt nowelizacji zakłada też skrócenie do dwóch miesięcy od publikacji ogłoszenia sądowego terminu do wznowienia postępowania w sprawach o zasiedzenie oraz o nabycie spadku. Według obowiązujących przepisów termin ten wynosi trzy miesiące.
W projekcie resort zwrócił też uwagę, że przepisy Kpc nie określają trybu postępowania przed sądami z aktami zawierającymi informacje niejawne; nie określają też zasad zwalniania od obowiązku zachowania tajemnicy informacji niejawnych. Według ministerstwa obowiązujące regulacje okazały się niewystarczające, co - zdaniem projektodawcy - powoduje problemy praktyczne w przypadku konieczności postępowania z informacjami niejawnymi.
"Zachodzi zatem konieczność uregulowania tych kwestii w sposób niepozbawiający strony lub uczestników postępowania prawa do obrony i prawa do sądu z jednoczesnym zapobieżeniem niebezpieczeństwa nieuprawnionego ujawnienia tych informacji" - podkreślono w uzasadnieniu.
Przepisy projektu ograniczają krąg pełnomocników, którzy mogą reprezentować strony w postępowaniach, w których występują informacje niejawne. Proponowana regulacja zakłada, że będą to wyłącznie adwokaci, radcowie prawni i osoby posiadające uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych.
Resort zaproponował również wprowadzenie ograniczeń w dostępie do akt oraz udziału w posiedzeniach sądowych. Według proponowanych przepisów w sprawach, w których zachodzić będzie niebezpieczeństwo ujawnienia informacji niejawnych, sąd będzie orzekał o dopuszczeniu do sprawy interwenienta ubocznego, jeśli ten udowodni swój interes prawny w danej sprawie.
Projekt przewiduje również, że prawo dostępu do dokumentów zawierających informacje niejawne przysługiwać będzie tylko stronom i uczestnikom postępowań oraz ich pełnomocnikom.
Proponowane przepisy zakładają też, że w sytuacji, gdy zachodzić będzie ryzyko ujawnienia informacji niejawnych przeglądanie akt, odpisów i kopii odbywać się będzie z zachowaniem rygorów określonych przez sąd.
Ponadto, w przypadku niebezpieczeństwa ujawnienia informacji niejawnych, sąd nie będzie wydawał uwierzytelnionych odpisów i kopii dokumentów zawierających takie informacje. Nie będą również wydawane zapisy obrazu i dźwięku z posiedzenia, podczas którego zostały ujawnione informacje niejawne.
Projekt zakłada również, że sposób sporządzania, przechowywania i udostępniania materiałów zawierających informacje niejawne zostanie określony szczegółowo przez ministra w stosownym rozporządzeniu.
Projektowana ustawa ma wejść w życie po sześciu miesiącach od ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dot. zmian w ustawie o wydawaniu MSG, które powinny zacząć obowiązywać od początku 2019 r.