Obniżenie opłat w sprawach z zakresu prawa pracy, w których wartość sporu przekracza 50 tys. zł, przewiduje projekt nowelizacji ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który przygotowała sejmowa komisja do spraw petycji.

Komisja - w odpowiedzi na skierowany do niej postulat zmiany - zaproponowała modyfikację przepisu mówiącego obecnie, że "w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową". Co do zasady taka opłata stosunkowa wynosi 5 proc. liczone od wartości przedmiotu sporu.

"Rozwiązanie takie nie może zostać uznane za optymalne. Widoczne jest to na przykład w sprawach, w których pracownik uzyskujący wynagrodzenie w kwocie 5 tys. zł miesięcznie odwołuje się od wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu.

Jak wskazano odnosząc się do tego przykładu, jeśli pracownik ten w odwołaniu zażąda odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, wartość przedmiotu sporu wyniesie 15 tys. zł. Jeżeli jednak pracownik ten zażąda przywrócenia do pracy wartość ta wyniesie już 60 tys. zł, zgodnie z ogólną zasadą mówiącą, że w sprawach o roszczenia pracowników dotyczące stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi - przy umowach na czas nieokreślony - suma wynagrodzenia za okres jednego roku.

W związku z tym - jak zaznaczono w uzasadnieniu - o wyborze systemu opłat "nie decyduje zatem potencjalna sytuacja majątkowa pracownika, ale wybór rodzaju żądania" w pozwie. "Konsekwencją omawianego przepisu jest także stale rosnąca liczba pracowników, którzy świadomie zaniżają wartość sporu, aby uniknąć obowiązku uiszczenia znaczącej dla nich opłaty" - dodano.

Dlatego w ramach nowelizacji komisja zaproponowała, aby przepis uzupełnić o frazę mówiącą, iż opłata stosunkowa będzie obliczana tylko "od kwoty stanowiącej różnicę między wartością przedmiotu sporu, a kwotą 50 tys. zł". Opłata ta nie byłaby już więc, tak jak obecnie, pobierana od całej kwoty wartości przedmiotu sporu.

"Czynnik kosztów sądowych nie będzie już odgrywał istotnej roli przy dokonywaniu przez pracownika wyboru rodzaju żądania, nie będzie też wpływał na podejmowanie decyzji o kwocie zgłaszanego żądania" - podkreśliła komisja w uzasadnieniu projektu nowelizacji.

Zamieszczony na stronie internetowej Sejmu projekt trafił do zaopiniowania przez sejmowe Biuro Legislacyjne oraz do Biura Analiz Sejmowych, nie ma jeszcze nadanego numeru druku.