Likwidacja 120 wydziałów grodzkich – to plany Ministerstwa Sprawiedliwości. Zniesione mają być sądy, w których orzeka od 11 do 20 sędziów i asesorów. Sędziowie są przeciwni takiej zmianie.

Gazeta Prawna dotarła do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie zniesienia niektórych sądów grodzkich oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworzenia sądów grodzkich. Wynika z niego, że planuje się zniesienie 120 wydziałów grodzkich na terenie całego kraju. Sędziowie są przeciwni ministerialnym planom.

Kryterium zniesienia

Zgodnie z projektem zniesione zostaną sądy grodzkie, w których orzeka od 11 do 20 sędziów i asesorów.

- Konieczność podjęcia działań w zakresie zmian struktury organizacyjnej sądów powszechnych wynika przede wszystkim z potrzeby racjonalnego wykorzystania kadry orzeczniczej i administracyjnej – mówi Wioletta Olszewska z biura informacji Ministerstwa Sprawiedliwości.

I dodaje, że w ocenie MS brak jest uzasadnienia dla funkcjonowania w małych sądach rejonowych o niewielkim wpływie spraw dodatkowych wydziałów do rozpoznawania spraw błahych.

Tyle tylko, że jak twierdzą sędziowie, ilość wpływających spraw do wydziałów grodzkich nie została wzięta pod uwagę, a kryterium ilości etatów sędziowskich jest niewystarczającym przy podejmowaniu takiej decyzji.

- O ile można zgodzić się z likwidacją 1-2 osobowych wydziałów z niewielkim wpływem, to ciężko racjonalnie wytłumaczyć łączenie potężnych, wieloosobowych wydziałów grodzkich, rozpoznających tysiące spraw z wydziałami karnymi, które stanowią promil spraw w sądzie – komentuje Rafał Puchalski, sędzia Sądu Rejonowego w Jarosławiu.

Obciążenie sądów

Sędziowie podkreślają, że ilość etatów sędziowskich w danej jednostce nie może być rozstrzygającą przesłanką zarówno likwidacji, jak i tworzenia wydziału.

- Należy brać pod uwagę jego obciążenie, ilość spraw itp. Te kryteria pominięto. Osoby opracowujące takie założenia nie mają pojęcia o administracyjnej stronie działania wydziałów tej wielkości – podkreśla Rafał Puchalski.

Celem likwidacji powinno być przede wszystkim równomierne rozłożenie pracy pomiędzy wydziałami.

- To powinno przyświecać twórcom tego rozporządzenia. Jeżeli jednak obciążenie poszczególnych wydziałów nie zostało zbadane, to decyzję o likwidacji niektórych sądów grodzkich można nazwać jedynie posunięciem politycznym, a nie racjonalnym – twierdzi sędzia Marek Celej z biura prawnego Krajowej Rady Sądownictwa (KRS).

Jak dowiedziała się Gazeta w opracowaniu, stanowiącym załącznik do projektu rozporządzenia zasadniczym argumentem, przemawiającym za likwidacją tych struktur są oszczędności w dodatkach funkcyjnych sędziów oraz zaktywizowanie nadzoru ministra sprawiedliwości nad sądami.

- Istnienie wydziałów grodzkich, w których rozpoznawane są proste sprawy cywilne, karne i karne skarbowe prowadzi przede wszystkim do nieuzasadnionej specjalizacji sędziów orzekających w tych komórkach organizacyjnych. Stan taki jest wysoce niekorzystny dla dobra wymiaru sprawiedliwości, ponieważ zaburza proces doskonalenia i rozwoju zawodowego sędziów – dodaje Wioletta Olszewska.

Tymczasem, jak zaznacza Rafał Puchalski, zgodnie z prawem o ustroju sądów powszechnych, przy tworzeniu i znoszeniu sądów grodzkich należy kierować się ilością spraw wpływających do sądów oraz względami ekonomii postępowania sądowego.

Duży wpływ

Statystyki wskazują, że wydziały grodzkie odgrywają bardzo dużą rolę w strukturze sądowej.

- Z 2,25 mln spraw wpływających rocznie do sądów, wydziały grodzkie rozpoznają 1,2 mln – informuje Rafał Puchalski.

Dodaje, że aktualnie sądy grodzkie rozstrzygają praktycznie całość spraw karnych.

- Trudno jest mnie, jako karnistę orzekającego w obydwu wydziałach, przekonać, że cięższą gatunkowo będzie sprawa o wypadek ze skutkiem śmiertelnym, która trafia do wydziału karnego od wypadku z obrażeniami ciała, który rozstrzyga sąd grodzki – komentuje Rafał Puchalski.

Wydziały zamiejscowe

Planowane jest także zniesienie 29 wydziałów grodzkich zamiejscowych.

- Jeżeli wydziały zostaną zlikwidowane w dużej jednostce typu Warszawa i sprawy, które były w nich rozpatrywane, przejdą do wydziałów karnych, to to jest tylko kwestia właściwej reorganizacji, logistyki. Problem pojawia się, gdy zostaną zniesione ośrodki zamiejscowe – uważa Marek Celej.

Oznaczać to bowiem będzie, że z niektórych miejscowości znikną sądy, a strony będą musiały dojeżdżać do innych miejscowości, żeby stawić się na rozprawę.

- Trzeba pamiętać, że wszystkim tym ludziom, świadkom, stronom trzeba będzie zwracać koszty dojazdu do innej miejscowości, w której znajduje się sąd – przypomina Marek Celej.

Dlatego też sędziowie proponują inne rozwiązanie niż całkowita likwidacja wydziału.

- Można przecież wrócić do instytucji roków sądowych – proponuje Marek Celej.

Roki sądowe to stałe posiedzenia sądu, które odbywa się poza jego siedzibą lub nawet poza obszarem jego właściwości.

- W ramach roków sądowych sędzia przyjeżdża do danej miejscowości w określonych dniach, np. raz na dwa tygodnie i osądza wszystkie sprawy, które trafiają do działającego w tej miejscowości sekretariatu sądowego – tłumaczy Marek Celej.



WYKAZ WYDZIAŁÓW GRODZKICH, KTÓRE MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI PLANUJE ZLIKWIDOWAĆ:
1) w Sądzie Rejonowym w Sokółce
2) w Sądzie Rejonowym w Żywcu,
3) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Sępólnie Krajeńskim;
4) w Sądzie Rejonowym w Myszkowie
5) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Koniecpolu
6) w Sądzie Rejonowym w Zawierciu
7) w Sądzie Rejonowym w Braniewie
8) w Sądzie Rejonowym w Iławie
9) w Sądzie Rejonowym w Ostródzie
10) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Morągu;
11) w Sądzie Rejonowym w Kartuzach,
12) w Sądzie Rejonowym w Kwidzynie
13) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Sztumie,
14) w Sądzie Rejonowym w Malborku
15) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Nowym Dworze Gdańskim
16) w Sądzie Rejonowym w Sopocie
17) w Sądzie Rejonowym w Stargardzie Gdańskim
18) w Sądzie Rejonowym w Tczewie
19) w Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim
20) w Sądzie Rejonowym w Słubicach
21) w Sądzie Rejonowym w Zgorzelcu
22) w Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim
23) w Sądzie Rejonowym w Jaworznie,
24) w Sądzie Rejonowym w Mikołowie,
25) w Sądzie Rejonowym w Mysłowicach - dwa Wydziały Grodzkie,
26) w Sądzie Rejonowym w Pszczynie,
27) w Sądzie Rejonowym w Siemianowicach Śląskich,
28) w Sądzie Rejonowym w Busku-Zdroju
29) w Sądzie Rejonowym w Jędrzejowie,
30)w Sądzie Rejonowym w Końskich,
31) w Sądzie Rejonowym w Ostrowcu Świętokrzyskim,
32) w Sądzie Rejonowym w Sandomierzu,
33) w Sądzie Rejonowym w Skarżysku-Kamiennej,
34) w Sądzie Rejonowym w Starachowicach,
35) w Sądzie Rejonowym w Kole,
36) w Sądzie Rejonowym w Białogardzie,
37) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Świdwinie,
38) w Sądzie Rejonowym w Drawsku Pomorskim,
39)w Sądzie Rejonowym w Kołobrzegu,
40) w Sądzie Rejonowym w Szczecinku,
41) w Sądzie Rejonowym w Wałczu,
42) w Sądzie Rejonowym w Myślenicach
43) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Dobczycach,
44)w Sądzie Rejonowym w Olkuszu
45) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Wolbromiu,
46) w Sądzie Rejonowym w Oświęcimiu,
47) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Kętach,
48) w Sądzie Rejonowym w Wadowicach,
49) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Niepołomicach,
50) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Skawinie,
51) w Sądzie Rejonowym w Jaśle,
52) w Sądzie Rejonowym w Lesku,
53) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Ustrzykach Dolnych,
54) w Sądzie Rejonowym w Sanoku,
55) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Górze,
56) w Sądzie Rejonowym w Złotoryi,
57) w Sądzie Rejonowym w Łukowie,
58) w Sądzie Rejonowym w Puławach,
59) w Sądzie Rejonowym w Radzyniu Podlaskim,
60) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Parczewie,
61) w Sądzie Rejonowym w Kutnie,
62)w Sądzie Rejonowym w Łowiczu,
63)w Sądzie Rejonowym w Pabianicach,
64)w Sądzie Rejonowym w Skierniewicach,
65) w Sądzie Rejonowym w Nowym Targu,
66) w Sądzie Rejonowym w Ełku,
67) w Sądzie Rejonowym w Giżycku
68) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Węgorzewie,
69) w Sądzie Rejonowym w Kętrzynie,
70) w Sądzie Rejonowym w Brzegu,
71) w Sądzie Rejonowym w Kędzierzynie-Koźlu,
72) w Sądzie Rejonowym w Kluczborku
73) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Namysłowie,
74) w Sądzie Rejonowym w Prudniku,
75) w Sądzie Rejonowym w Strzelcach Opolskich,
76) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Makowie Mazowieckim,
77) w Sądzie Rejonowym w Bełchatowie,
78) w Sądzie Rejonowym w Opocznie,
79) w Sądzie Rejonowym w Radomsku,
80) w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim,
81) w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie,
82) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Wyrzysku,
83) w Sądzie Rejonowym w Gnieźnie,
84)w Sądzie Rejonowym w Lesznie,
85)w Sądzie Rejonowym w Pile,
86)zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Międzychodzie,
87) w Sądzie Rejonowym w Trzciance,
88) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Czarnkowie,
89) w Sądzie Rejonowym w Wągrowcu,
90) w Sądzie Rejonowym w Jarosławiu,
91) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Białobrzegach,
92) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Pionkach,
93) w Sądzie Rejonowym w Dębicy,
94) w Sądzie Rejonowym w Garwolinie,
95) w Sądzie Rejonowym w Mińsku Mazowieckim,
96) w Sądzie Rejonowym w Łasku,
97) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Poddębicach,
98) w Sądzie Rejonowym w Sieradzu,
99) w Sądzie Rejonowym w Wieluniu,
100) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Wieruszowie,
101) w Sądzie Rejonowym w Chojnicach,
102) w Sądzie Rejonowym w Lęborku,
103) w Sądzie Rejonowym w Goleniowie,
104) w Sądzie Rejonowym w Gryfinie,
105) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Chojnie,
106) w Sądzie Rejonowym w Myśliborzu,
107) w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich,
108) w Sądzie Rejonowym w Mielcu - dwa Wydziały Grodzkie,
109) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Ulanowie,
110) w Sądzie Rejonowym w Stalowej Woli - dwa Wydziały Grodzkie,
111) w Sądzie Rejonowym w Bochni,
112) w Sądzie Rejonowym w Brzesku,
113) w Sądzie Rejonowym w Brodnicy,
114) Sądzie Rejonowym w Oleśnicy,
115) w Sądzie Rejonowym w Oławie,
116) w Sądzie Rejonowym w Trzebnicy,
117) w Sądzie Rejonowym w Biłgoraju,
118) w Sądzie Rejonowym w Hrubieszowie,
119) w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Lubelskim,
120) w Sądzie Rejonowym w Krośnie Odrzańskim,
121) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Gubinie,
122) w Sądzie Rejonowym w Nowej Soli,
123) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Sulechowie,
124) w Sądzie Rejonowym w Żaganiu,
125) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Szprotawie,
126) w Sądzie Rejonowym w Żarach,
127) zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą w Lubsku.