Ministerstwo Sprawiedliwości zajęło się kwestią egzekwowania obowiązku alimentacyjnego już w zeszłym roku. Dzięki podjętym przez nie działaniom ściągalność alimentów do Państwowego Funduszu Alimentacyjnego znacznie wzrosła. Teraz resort dąży do skrócenia procedury przyznawania świadczenia, proponując reformę prawa rodzinnego – alimenty natychmiastowe.

Znaczne uproszczenie formalności

Wprowadzenie alimentów natychmiastowych ma pozwolić na orzekanie alimentów w kilka dni. Będzie to możliwe dzięki zrezygnowaniu ze skomplikowanych formalności. Wprowadzenie reformy wiązałoby się z udostępnieniem gotowego formularzu o alimenty w Internecie. Zainteresowany rodzic mógłby więc złożyć pozew drogą elektroniczną. Ministerstwo Sprawiedliwości zaznacza też, że formularz jest prosty w uzupełnieniu, dzięki czemu rodzic nie będzie zmuszony do korzystania z odpłatnej pomocy adwokata.

Co więcej alimentacyjne nakazy zapłaty o natychmiastowej wykonalności będą mogli wydawać nawet referendarze, a to znacznie usprawni pracę sądów.

Wysokość alimentów ustalana według uniwersalnych reguł

Wysokość alimentów będzie uzależniona od ustalonej kwoty przeliczeniowej – co roku ogłoszona zostanie nowa kwota, uwzględniająca minimalne wynagrodzenie netto oraz współczynnik dzietności – oraz liczby dzieci w ubiegającej się o świadczenie rodzinie.

Obecnie alimenty na jedno dziecko wynosiłyby 460 złotych, na dwoje dzieci: 840 złotych, a na troje: 1140 złotych.

Fakt odgórnego ustalania kwoty przeliczeniowej, nie uniemożliwi ubiegania się o wyższe świadczenie – rodzic będzie mógł domagać się większych alimentów, lecz po upływie dłuższego okresu. Zachowana zostanie również możliwość odwołania się od alimentów natychmiastowych.

Ochrona praw obojga rodziców

Proponowana reforma ma zagwarantować rodzicom prawo do kontaktu z dzieckiem. Będą służyć temu określone w projekcie zasady, zgodnie z którymi rodzic ograniczający kontakty drugiego rodzica z dzieckiem będzie podlegał nadzorowi kuratorskiemu, a w przypadku kolejnych naruszeń, poniesie karę pieniężną. Jeśli te środki okażą się nieefektywne, poszkodowanemu rodzicowi przysługiwać będzie prawo do złożenia wniosku o sprawę sądową. W jej trakcie prokurator może wyznaczyć półroczny okres próby dla pozwanego– jeśli ten podporządkuje się wówczas orzeczeniom sądu, postępowanie zostanie umorzone. W przypadku dalszego uniemożliwiania kontaktów z dzieckiem zostanie obarczony grzywną lub zmuszony do odbycia kary w formie prac społecznych.

Rodzinne postępowanie informacyjne

MS nieustannie akcentuje, że wprowadzeniu zmian przyświeca troska o dobro dzieci. Zadbaniu o nie służyłoby proponowane przez resort postępowanie informacyjne. Poprzedzałoby sprawy o rozwód i separację w rodzinach z dziećmi, umożliwiając stronom porozumienie w kwestiach dotyczących dobra potomstwa. Kluczową rolę odgrywałoby w nich wsparcie mediatorów- uzgadnialiby oni warunki rozwodu, kwestię opieki nad dziećmi i wysokość alimentów. Ich obecność umożliwiłaby zrezygnowanie z zatrudnienia adwokata. MS zależy bowiem na zmniejszeniu kosztów procedury orzekania alimentów. Co za tym idzie, koszty rodzinnego postępowania informacyjnego ma ponosić państwo.

Skuteczniejsze zapobieganie przemocy wobec dzieci

Sądy rodzinne będą zobowiązane do informowania prokuratury o prowadzonych przez siebie sprawach, jeśli zachodzić będzie podejrzenie zagrożenia dobra dziecka. Odpowiednio wczesne zawiadomienie prokuratury pozawala na szybsze podejmowanie działań prewencyjnych, a tym samym zapobieganie ewentualnym tragediom.