Choć nowelizacja Prawa łowieckiego, która pozwala prywatnym właścicielom gruntów wyłączać je z obszaru polowań, jest już w Sejmie, zgodnie z obowiązującym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, można tego dokonać, nie czekając, aż nowe przepisy wejdą w życie. Uwaga! Zgłoszone nieruchomości nie zostaną wyłączone na czas nieokreślony!

Celem nowelizacji jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku, który wskazał na niedostateczną ochronę praw właścicielskich. Chodziło wtedy o brak konsultacji z prywatnymi właścicielami gruntów podczas tworzenia obwodów łowieckich czy w czasie polowań na ich terenie. Trybunał Konstytucyjny orzekając w sprawie, wyznaczył osiemnastomiesięczny termin na zmianę przepisów. Jak widać, rządzący nie zdążyli wprowadzić na czas odpowiednich regulacji. Pomimo tego, wraz z opublikowaniem wyroku TK, korzystając z przepisów prawa administracyjnego możliwe stało się wykluczenie posiadanych przez nas nieruchomości z zakresu obwodu łowieckiego.

Czytaj dalej i sprawdź, jak to zrobić.

Jak powstają obwody łowieckie?

Obwód łowiecki stanowi obszar gruntów o ciągłej powierzchni, zamkniętej jego granicami, nie mniejszy niż trzy tysiące hektarów, na którego obszarze istnieją warunki do prowadzenia łowiectwa. Podział województwa na obwody łowieckie odbywa się w drodze uchwał sejmiku województwa na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm.), po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej. W przypadku, gdy obwód łowiecki ma się znajdować w obszarze więcej niż jednego województwa, uchwałę podejmował sejmik właściwy dla przeważającego obszaru gruntów w uzgodnieniu z sejmikiem województwa właściwym dla pozostałego obszaru.

Na mocy obowiązującej jeszcze ustawy Prawo łowieckie (art. 26), z mocy prawa wyłączone z obwodów łowieckich, są:

1) parki narodowe, rezerwaty przyrody, z wyjątkiem rezerwatów lub ich części, w których na obszarach wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych nie zabroniono wykonywania polowania;
2) tereny w granicach administracyjnych miast; jeżeli jednak granice te obejmują większe obszary leśne lub rolne, z obszarów tych może być utworzony obwód łowiecki lub mogą być one włączone do innych obwodów łowieckich;
3) tereny zajęte przez miejscowości niezaliczane do miast, w granicach obejmujących zabudowania mieszkalne i gospodarcze z podwórzami, placami i ulicami oraz drogami wewnątrz tych miejscowości;
4) budowle, zakłady i urządzenia, tereny przeznaczone na cele społeczne, kultu religijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, transportowe i inne cele gospodarcze oraz obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, w granicach ich ogrodzeń.


Wykluczeni właściciele

Ustawodawca, tworząc dotychczasowe przepisy Prawa łowieckiego, nie przewidział żadnych prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w trakcie przygotowywania i stanowienia uchwał sejmików województw w przedmiocie podziału województwa na obwody łowieckie oraz zmian granic tych obwodów, w szczególności nie przyznał im kompetencji opiniodawczych czy uzgodnieniowych w procesie uchwałodawczym.

Co więcej, podział obszaru województwa na obwody łowieckie nie był i nie jest zależny od własności gruntów. Oznacza to, że prowadzenie gospodarki łowieckiej na cudzych gruntach wchodzących w skład obwodu łowieckiego było zgodne z prawem. Właścicielom nieruchomości wchodzących w skład obwodu łowieckiego nie przysługiwały również żadne środki prawne umożliwiające wyrażenie sprzeciwu do wykonywania polowania na gruntach będących przedmiotem ich własności.

Dopiero wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 951) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 27 ust. 1, w związku z art. 26 ustawy Prawo łowieckie (Dz.U. z 2013 r., poz. 1226, oraz z 2014 r. poz. 228) przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości, jest niezgodny z art. 64 ust. 1, w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

- Trybunał Konstytucyjny dał Ustawodawcy czas 18 miesięcy na nowelizację art. 27 rzeczonej ustawy. W związku z tym, że Ustawodawca nie zdążył znowelizować przepisów Prawa łowieckiego, dotyczących podziału województw na obwody łowieckie i zmian granic tych obwodów w wymaganym terminie, z dniem 22 stycznia 2016 r. sejmiki wojewódzkie utraciły prawo do wprowadzania zmian w zakresie podziału województw na obwody łowieckie. Utrata przez sejmiki województw podstawy prawnej do zmiany granic obwodów łowieckich oznacza także brak podstawy prawnej do ewentualnej zmiany lub uchylenia tej uchwały w częściach dotyczących pojedynczych nieruchomości, bo spowodowałoby to faktyczną zmianę granic obwodu łowieckiego – wyjaśnia Marta Milewska, Rzecznik Prasowy w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie.

Wyłączenie nieruchomości z obwodu łowieckiego

Wspomniany wyrok Trybunału Konstytucyjnego otworzył możliwość występowania przez właścicieli nieruchomości gruntowych do sądu administracyjnego ze skargą o stwierdzenie nieważności uchwały sejmiku, na mocy której ustalono podział województwa na obwody łowieckie.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486), w związku z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935), każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia - zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa do organu samorządu województwa, który wydał uchwałę w przedmiotowej sprawie, jest konieczne w przypadku uchwał organów samorządu województwa podjętych przed datą 1 czerwca 2017 r.

W związku z powyższym, aby skutecznie wnieść skargę do sądu administracyjnego na uchwałę sejmiku województwa dotyczącą podziału województwa na obwody łowieckie muszą być spełnione następujące warunki:

• wydanie przez sejmik województwa uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, w sprawie z zakresu administracji publicznej, którą naruszono interes prawny lub uprawnienie skarżącego (np. nieruchomość gruntowa stanowiąca własność skarżącego została włączona do obwodu łowieckiego);
• uprzednie bezskuteczne wezwanie do usunięcia naruszenia prawa;
• zachowanie terminu do wniesienia skargi przewidzianego przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2012 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.).

Pisemne wezwanie do usunięcia naruszenia prawa może być wystawione tylko jeden raz
Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu prawa miejscowego (uchwały sejmiku). Jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa
Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Organ, do którego wpłynęła skarga przekazuje ją sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania

Zgodnie z art. 50 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, zatem skarżący nie może się domagać stwierdzenia nieważności uchwały sejmiku województwa w odniesieniu do innych działek, których nie jest właścicielem, czy też w odniesieniu do całego obwodu łowieckiego, gdyż to wykracza poza jego interes prawny.

Czy da się sprawdzić wyłączone tereny?

W przypadku, gdy sąd administracyjny stwierdzi nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność skarżącego, to po uprawomocnieniu się wyroku w tej sprawie informacja o wyroku jest wysyłana do dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego oraz do podmiotu, który dokonał wydzierżawienia obwodu łowieckiego. Może być to starosta – w przypadku obwodu łowieckiego polnego lub regionalnego dyrektora Lasów Państwowych – w przypadku obwodu łowieckiego leśnego. Nie funkcjonuje natomiast baza działek wyłączonych z terenów obwodów łowieckich przez sądy administracyjne.

- Należy zauważyć, że stwierdzenie przez sąd administracyjny nieważności zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność skarżącego nie „wyłącza” działek na zawsze, a jedynie do czasu wydania kolejnego aktu prawa miejscowego w postaci uchwały sejmiku – tłumaczy Milewska.