1 stycznia 2018 r. zacznie obowiązywać nowelizacja ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2017 r., poz. 1201), która tworzy Rejestr Należności Publicznoprawnych.

Celem wprowadzonych zmian ma być łatwiejsza możliwość zweryfikowania, czy dany kontrahent jest wypłacalny, co przełożyć ma się zmniejszenie ryzyka podjęcia z nim współpracy.

Nowy rejestr

Zgodnie z przepisami ustawy, nowy rejestr prowadzony będzie w systemie teleinformatycznym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Obejmie on swoim zasięgiem informacje dotyczące podmiotów posiadających zadłużenie publicznoprawne, które wraz z odsetkami przekracza 5 tys. złotych. Informacje o długach do RNP wpisywać będą naczelnicy urzędów skarbowych oraz wójtowie, burmistrzowie i prezydenci, lecz dopiero po uprawomocnieniu się decyzji lub wyroku wydanego przez sąd administracyjny. Przed dokonaniem wpisu w rejestrze, podmiot zobowiązany będzie musiał wysłać dłużnikowi ostrzeżenie o „zagrożeniu ujawnieniem w rejestrze”. Od momentu otrzymania pisma dłużnik będzie miał 30 na uregulowanie swoich zobowiązań. Jeśli tego nie dokona, dopiero wtedy trafi na listę dłużników.

Do rejestru stopniowo będą wprowadzane należności pieniężne, które stały się wymagalne przed 1 stycznia 2018 r.

Co znajdzie się w rejestrze?

Trafią tam informacje o należnościach pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej. Mogą one wynikać z między innymi z:

• Prawomocnego wyroku lub postanowienia;
• Mandatu karnego wydanego na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego, kodeksu karnego lub postępowania w sprawach o wykroczenia;
• Niezapłaconego podatku, cła czy składki ZUS;

Informacje zgromadzone w rejestrze mają być udostępniane odpowiednim podmiotom za pośrednictwem Portalu Podatkowego Ministerstwa Finansów

W rejestrze znajdziemy także szereg danych dotyczących:

• dłużnika;
• wierzyciela;
• wysokość należności pieniężnej wraz z odsetkami (jeżeli w danym przypadku pobiera się odsetki) oraz rodzaj i podstawę prawną tej należności.

Kto może skorzystać z danych rejestru?

Dane o dłużnikach widniejących w Rejestrze Należności Publicznoprawnych będą udostępniane bezpłatnie zainteresowanym podmiotom. Jeśli firma będzie chciała skontrolować kontrahenta, musi uwierzytelnić się na Portalu Podatkowym za pomocą profilu zaufanego ePUAP lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Jeśli chodzi o dłużnika, będzie mógł on wnosić o informacje o podmiocie, który wystąpił o udostępnienie danych z rejestru oraz o dacie wystąpienia podmiotu o udostępnienie danych dotyczących tego dłużnika.

Sprzeciw

Osobie fizycznej lub prawnej, która jest zagrożona wpisem do RNP będzie przysługiwać prawo do sprzeciwu formalnego. Jego wniesienie nie będzie jednak stanowić podstawy do wykreślenia danych rejestru. Gdy wierzyciel odmówi uwzględnienia sprzeciwu, dłużnik będzie mógł złożyć zażalenie do organu odwoławczego za pośrednictwem wierzyciela, który wydał zaskarżone postanowienie. Od postanowienia w przedmiocie rozpoznania zażalenia przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.