Starosta otrzymał odpis wyroku, którym diagnosta został prawomocnie skazany za wielokrotne poświadczanie nieprawdy w dowodach rejestracyjnych pojazdów, których faktycznie nie badał. Z przepisów wynika, że cofnięcie uprawnień następuje wtedy, gdy starosta w wyniku kontroli stwierdzi wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami. Czy starosta musi przeprowadzić kontrolę?
Nie ma takiej konieczności. Prawomocny wyrok karny skazujący może stanowić wyłączną podstawę do wydania przez starostę decyzji w sprawie cofnięcia uprawnienia do wykonywania zawodu diagnosty. Wyrok skazujący jest wystarczającym dowodem na okoliczność spełnienia przesłanek cofnięcia diagnoście uprawnień. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 sierpnia 2017 r. (sygn. akt II GSK 1225/17). Sygnalizowana wątpliwość wynika z treści art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym (dalej: u.p.r.d.). Zgodnie z tym przepisem starosta cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami.
NSA w wyroku odniósł się także do uchwały tego sądu z 12 marca 2012 r. (sygn. akt II GPS 2/11), twierdząc, że określenie „w wyniku przeprowadzonej kontroli” (zawarte w art. 84 ust. 3 pkt 2 u.p.r.d.) odnosi się do istnienia podstaw faktycznych do wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia uprawnień diagnoście. NSA wyraźnie zaznaczył, że wszczęcie z urzędu postępowania w sprawie cofnięcia uprawnień diagnoście może nastąpić nie tylko wówczas, gdy wynik kontroli przeprowadzonej u przedsiębiorcy ujawni wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami. Wszczęcie takiego postępowania może nastąpić także wtedy, gdy z żądaniem wystąpi podmiot na prawach strony (art. 182 kodeksu postępowania administracyjnego), czy też w wyniku skargi powszechnej wniesionej przez osobę trzecią. Wobec tego NSA stwierdził, że brak jest racjonalnych przesłanek do wykluczenia możliwości wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia uprawnień w sytuacji, gdy informacje o wydaniu przez diagnostę zaświadczenia albo dokumentu wpisu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami zostały uzyskane podczas analizy akt w innej sprawie czy też pochodzą od innych organów.
Przyjęcie poglądu przeciwnego spowodowałoby, że art. 84 ust. 3 pkt 2 u.p.r.d. nie mógłby spełniać swojej funkcji. Nie może budzić wątpliwości, że celem tego przepisu jest odsunięcie od czynności diagnostycznych nierzetelnych diagnostów.
Zdaniem NSA, zakładając racjonalność ustawodawcy, brak jest argumentów dla przyjęcia, że tylko w sytuacji gdy postępowanie w sprawie cofnięcia uprawnień diagnoście z powodów określonych w art. 84 ust. 3 pkt 2 u.p.r.d. zostało wszczęte w wyniku przeprowadzonej kontroli, wobec diagnosty można zastosować sankcje administracyjnoprawne, czyli cofnięcie uprawnień. NSA zaznaczył, że wynik kontroli, o którym mowa w art. 84 ust. 3 pkt 2 u.p.r.d., nie stanowi przesłanki zastosowania sankcji, lecz określa źródło informacji uzasadniające wszczęcie z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie cofnięcia diagnoście uprawnień.
Podstawa prawna
Art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1260 ze zm.).