Umowa sprzedaży towarów na odległość, której autorem jest firma Motohelp Konrad Płachta w Pionkach, zawiera przepisy niekorzystne dla klientów. Niezgodny z prawem jest zapis skracający do 12 miesięcy odpowiedzialność przedsiębiorcy za towar dostarczony niezgodnie z umową.
Konsumenci coraz chętniej korzystają z usług sklepów oferujących sprzedaż towarów na odległość. Zanim jednak zamówimy towar tą drogą, powinniśmy zapoznać się z postanowieniami zawartymi w jego regulaminie. Musimy bowiem pamiętać, że to właśnie w nim zawarte są przepisy, które będą regulowały nasze stosunki prawne ze sprzedającym. Warto więc sprawdzić, czy nie zawiera on postanowień umownych kształtujących prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Niekorzystne dla konsumentów zapisy znaleźliśmy w regulaminie sklepu internetowego, który prowadzi firma Motohelp Konrad Płachta w Pionkach. Chcielibyśmy zwrócić na nie uwagę kupującym.

Odpowiedzialność wyłączona

Analizując umowę, której autorem jest Motohelp, naszą uwagę zwrócił zapis, który brzmi: nie ponosimy odpowiedzialności za błędne podanie parametrów i właściwości towaru lub nagłą ich zmianę przez jego producenta. Tak sformułowane postanowienie zamieszczone w regulaminie narusza prawa klientów tego sklepu internetowego. Zgodnie bowiem z art. 3853 pkt 2 kodeksu cywilnego niedozwolonym postanowieniem umownym jest zapis w umowie bądź regulaminie, który wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. W omawianym przypadku takie wyłączenie odpowiedzialności występuje. Przedsiębiorca, jako profesjonalny podmiot, ma obowiązek wykonania umowy z należytą starannością wymaganą w stosunkach tego rodzaju, z uwzględnieniem zawodowego charakteru prowadzonej przez niego działalności. A zatem za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy sklep internetowy powinien ponosić odpowiedzialność na zasadach określonych w przepisach art. 471 i następnych kodeksu cywilnego, tj. naprawienia wyrządzonej szkody przez siebie lub osoby trzecie, przy pomocy których wykonuje umowę, czyli w omawianym przypadku - przy pomocy producenta towaru.

Niedozwolona rękojmia

Trudne do zaakceptowania są postanowienie regulaminu, które brzmią następująco: w każdym przypadku wszystkie produkty objęte są 12-miesięczną rękojmią sprzedawcy (sklepu) na warunkach wynikających z kodeksu cywilnego. Otóż, zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz U. z 2004 r. nr 96, poz. 959), do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi. Z kolei art. 1 ust. 1 cytowanej ustawy mówi nam, że sprzedażą konsumencką jest sprzedaż dokonywana w zakresie działalności przedsiębiorstwa rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą. Biorąc pod uwagę, że oferta sklepu Motohelp kierowana jest także do osób fizycznych w przypadku stwierdzenia przez klienta niezgodności towaru z umową, zamiast uregulowań z kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi, powinny znaleźć zastosowanie przepisy wspomnianej ustawy. Zgodnie bowiem z jej przepisami kupujący ma prawo w takiej sytuacji żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. I ma na to 24 miesiące, a nie, jak zapisał to w regulaminie sklep, 12 miesięcy. Mówi o tym art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, który stanowi, że sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu.

Dowolna interpretacja

Kolejnym postanowieniem umowy, które wykracza poza przepisy prawa konsumenckiego, jest postanowienie regulaminu o następującej treści: w przypadku uznania odstąpienia od umowy wysyłamy zwracane pieniądze w ciągu siedmiu dni roboczych od momentu otrzymania przez nas przesyłki zwrotnej wraz z pisemnym odstąpieniem od umowy. Nasz sprzeciw budzi także zastrzeżenie, zgodnie z którym sklep pozostawia sobie dowolność, czy uzna odstąpienie przez klienta od umowy czy tego nie zrobi. Jest to działanie niezgodne z przepisami ustawy z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. z 2000 r. nr 22, poz. 271). Przepisy tej ustawy stanowią bowiem, że w przypadku zawarcia przez konsumenta umowy na odległość, może on od niej odstąpić bez podania przyczyny w terminie dziesięciu dni od dnia wydania mu rzeczy. Ponadto ustawa nakazuje przedsiębiorcy, aby w umowie poinformował kupującego o tym prawie. W przypadku omawianego regulaminu obowiązek ten nie został spełniony.
3 KROKI
Klient, który zakupił towar i otrzymał regulamin, po stwierdzeniu, że dokument ten zawiera niekorzystne dla niego klauzule, powinien:
1 Zwrócić się w trybie reklamacyjnym do przedsiębiorcy o usunięcie spornej klauzuli z regulaminu.
2 Zwrócić się do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o zbadanie, czy wskazane przez niego zapisy w regulaminie nie stanowią klauzul niedozwolonych.
3 Gdy przedsiębiorca nie usunie klauzuli, wnieść pozew do sądu o ustalenie, że określone zapisy w umowie nie wiążą konsumenta, gdyż w rażący sposób naruszają jego interesy.
Analiza krok po kroku
WĄTPLIWY ZAPIS UMOWY
W każdym przypadku wszystkie produkty objęte są 12-miesięczną rękojmią sprzedawcy (sklepu) na warunkach wynikających z kodeksu cywilnego.
CO TO OZNACZA
Konsument, który zażąda po upływie 12 miesięcy od przedsiębiorcy doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, spotka się z odmową sprzedającego.
CZY JEST ZGODNY Z PRAWEM
NIE
Zastrzeżenie umowne jest sprzeczne z prawem, gdyż zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi. Natomiast wspomniana ustawa przewiduje, że klient może domagać się od sprzedającego doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy w ciągu dwóch lat od dokonania zakupu.
REKOMENDACJA DLA KLIENTA
Klient przed zakupieniem towaru powinien zwrócić się do sklepu, aby zmienił niekorzystne dla niego zapisy w regulaminie.
REKOMENDACJA DLA FIRM
Firma powinna przeredagować przepisy sprzeczne z prawami klientów lub dla nich niekorzystne.
OPINIE
WALDEMAR JURASZ
główny specjalista w Delegaturze UOKiK w Krakowie
Sklepy internetowe, sprzedając towary oferowane na ich witrynach, stosują tzw. umowy zawierane na odległość, które uregulowane zostały w sposób szczegółowy w ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów. Najczęstsze naruszenia przy sprzedaży na odległość dotyczą właśnie niewykonywania obowiązków wynikających z tej ustawy, zwłaszcza w zakresie nieudzielania konsumentom obligatoryjnych informacji o przysługujących im prawach. Najbardziej odczuwalny w skutkach może okazać się brak należytej informacji o bezwarunkowym i bezkosztowym prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od otrzymania przesyłki oraz informacji o miejscu i sposobie składnia reklamacji. Należy także unikać płatności z góry, czego zresztą zabrania ustawa - wyłączając możliwość nakładania na konsumenta obowiązku zapłaty ceny przed otrzymaniem świadczenia.
TOMASZ OŚKO
adwokat z Kancelarii Connexus
Aktem prawnym regulującym większość praw i obowiązków konsumentów, którzy zawierają umowę przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, bez jednoczesnej obecności obu stron, jest ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Zdarza się, że przedsiębiorcy nie wykonują nałożonego na nich obowiązku informacyjnego w stosunku do konsumentów. Zgodnie bowiem z treścią tej ustawy przedsiębiorca, najpóźniej w chwili zawierania umowy na odległość, winien poinformować klienta o swojej nazwie i adresie, a także numerze, pod którym zarejestrował swoją działalność. Przedsiębiorca zobowiązany jest także do podania konsumentowi istotnych właściwości przedmiotowego świadczenia, jego ceny, zasad zapłaty oraz sposobu, kosztów i terminów dostawy zamówionego towaru. Powinien on również zostać pouczony o tym, w jakich okolicznościach i terminie istnieje możliwość wypowiedzenia zawartej umowy.