O zawetowanie aktów prawnych składających się na wprowadzaną przez Prawo i Sprawiedliwość reformę wymiaru sprawiedliwości zaapelowała do Prezydenta RP Okręgowa Rada Adwokacka w Katowicach.

W stanowisku, opublikowanym na stronie katowickiej ORA jeszcze przed przyjęciem przez Sejm nowej ustawy o SN, prezydium Rady odniosło się do tego aktu prawnego, a także do przyjętych przez parlament zmian w ustawach o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o ustroju sądów powszechnych.

Adwokaci z Katowic uznali, że wprowadzane zmiany "bezpośrednio zagrażają konstytucyjnej zasadzie trójpodziału władzy i mogą godzić w prawo obywateli do rozpatrzenia ich spraw przez niezależny sąd obsadzony przez niezawisłych, bezstronnych sędziów".

"Polski wymiar sprawiedliwości niewątpliwie wymaga reformy prowadzącej do realnego zagwarantowania wszystkim obywatelom prawa do bezzwłocznego, rzetelnego, bezstronnego i sprawiedliwego rozstrzygania ich spraw oraz do podmiotowego traktowania, ale te pożądane zmiany nie będą osiągnięte, gdy naruszone zostaną zasady demokratycznego państwa prawnego" - napisali przedstawiciele katowickiej ORA.

"Wypełniając ustawowy obowiązek ciążący na Adwokaturze - współdziałania w obronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa – Prezydium Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach zwraca się z apelem do Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy o skorzystanie z uprawnień przewidzianych w art. 122 ust. 5 Konstytucji. (...) Adwokatura Polska zawsze stała, stoi i stać będzie na straży gwarantowania obywatelowi prawa do niezawisłych i apolitycznych sądów" - zadeklarowali katowiccy adwokaci.

Nowa ustawa o Sądzie Najwyższym przewiduje m.in. trzy nowe Izby SN, zmiany w trybie powoływania sędziów SN i umożliwienie przeniesienia obecnych sędziów SN w stan spoczynku. Została w środę przyjęta przez Sejm z poprawkami PiS m.in. uwzględniającymi propozycje zgłoszone przez prezydenta Andrzeja Dudę. Wzmacniają one kompetencje głowy państwa i wprowadzają przepis, że Sejm będzie wybierał sędziów członków KRS większością 3/5 głosów.

Ustawa o Sądzie Najwyższym to trzeci z elementów przygotowanej przez PiS reformy wymiaru sprawiedliwości. Poprzednie - nowelizacje ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i o ustroju sądów powszechnych - zostały w ubiegłym tygodniu przyjęte przez Sejm i Senat; czekają obecnie na podpis prezydenta.

Nowela ustawy o KRS przewiduje m.in. wygaszenie kadencji 15 członków Rady będących sędziami. Zgodnie z nowelizacją ich następców wybrałby Sejm - dziś wybierają ich środowiska sędziowskie. Według opozycji kadencji członków Rady nie można wygasić ustawą zwykłą, bo wymagałoby to zmiany konstytucji. Nowela o ustroju sądów powszechnych zmienia zasady powoływania i odwoływania prezesów sądów przez zwiększenie uprawnień ministra sprawiedliwości oraz m.in. wprowadza zasady losowego przydzielania spraw sędziom.

Przeciw planom zmian w sądownictwie odbywają się protesty przed Sejmem i Pałacem Prezydenckim, a także wokół sądów w wielu miastach kraju; zapowiadane są kolejne manifestacje. Demonstracje organizowały partie i środowiska opozycyjne, m.in. PO, Nowoczesna, KOD, Obywatele RP, Partia Razem, manifestacje przy sądach firmuje m.in. Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia.