Wspólnik sam lub z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki z o.o., sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. Czy jednak władze spółki mogą utajnić niektóre informacje?
Zasady korzystania z prawa kontroli spółki z o.o. przez wspólnika zostały wyjaśnione w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 18 lutego 2016 r. (sygn. akt II SA/Bk 738/15). W stanie faktycznym rozpatrywanej sprawy wspólnik wystąpił z wnioskiem o ujawnienie informacji dotyczących zawartej przez spółkę umowy dzierżawy. Spółka przekazała mu kserokopię umowy, ale utajniła części danych, m.in. wysokości czynszu i warunki płatności. Uzasadniając swoje postępowanie, spółka powołała się na przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zdaniem spółki nie musiała ona przekazywać pełnych informacji wspólnikowi z uwagi na konieczność zabezpieczenia tajemnicy przedsiębiorstwa.
Sąd podkreślił, że wspólnik ma prawo wglądu do wszelkiej dokumentacji spółki z o.o. oraz żądania wyjaśnień od zarządu. Ten zaś może odmówić mu wyjaśnień i udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów, jeśli istnieje uzasadniona obawa, że będą wykorzystane w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzą jej szkodę.
Dr Marcin Borkowski radca prawny w GWW / Dziennik Gazeta Prawna
Wspólnik, któremu odmówiono dostępu do informacji, może żądać rozstrzygnięcia sporu uchwałą wspólników. Następnie ma prawo złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia do wglądu dokumentów bądź ksiąg spółki.
Niemniej spółka z o.o. nie powinna ograniczać prawo wspólnika do kontroli, powołując się na przepisy o dostępie do informacji publicznej. Kodeks spółek handlowych może bowiem zawierać odmienne zasady i tryb dostępu do informacji dotyczących działalności spółki. Zarząd nie powinien więc zasłaniać się zakazami wynikającymi z innych przepisów. Informacje dotyczące działalności spółki odnoszą się do prywatnych, jednostkowych interesów i nie służą ogółowi.