Do jesieni 2010 roku zostaną ukończone prace nad całościowym opracowaniem projektu nowego Kodeksu cywilnego - wstępnie ocenia ministerstwo sprawiedliwości. Będzie to pierwsza tak znacząca zmiana w prawie cywilnym od 1964 roku.

Projekt nowego Kodeksu cywilnego przygotowuje działająca przy ministrze Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. Do tej pory komisja opracowała i ogłosiła projekt pierwszej księgi nowego kodeksu. Jest to część ogólna kc zawierająca m.in. przepisy dotyczące dóbr osobistych, statusu osoby fizycznej i prawnej, kwestie czynności prawnych, przedawnienia i przedstawicielstwa.

"Termin publikacji drugiej księgi zależy od postępu prac, które są w toku. Należy jednak zaznaczyć, iż księga druga obejmowałaby prawo zobowiązań, a jest to najobszerniejsza część kodeksu" - powiedziała PAP Wioletta Olszewska z wydziału informacji ministerstwa.

Jak dodała, nie można wykluczyć sytuacji, że wcześniej przedstawiony zostanie projekt księgi trzeciej, czyli prawa rzeczowego. "Prace nad wszystkimi pozostałymi księgami toczą się równolegle" - zaznaczyła.

"Wydaje się, że należy to uczynić, chociażby ze względu na aktualne problemy interwencji medycznych, pobierania tkanek, przeszczepów"

Jak poinformowała Olszewska, biegowi legislacyjnemu podlegać będzie dopiero całość projektu. "Niemniej jednak poszczególne księgi będą nadal wcześniej ogłaszane na stronach internetowych, zatem jeszcze przed zakończeniem prac nad całością projektu otwiera się możliwość dyskusji" - dodała.

W dotychczas ogłoszonej części projektu rozszerzony został m.in. katalog dóbr osobistych. Wyróżniona została m.in. integralność osoby, która dotychczas normatywnie nie była wyodrębniana. "Wydaje się, że należy to uczynić, chociażby ze względu na aktualne problemy interwencji medycznych, pobierania tkanek, przeszczepów" - napisano o potrzebie zmiany w uzasadnieniu projektu. Ponadto uznano, iż do dóbr osobistych należy kult pamięci osoby zmarłej.

"Wydaje się, że podstawowy, trzyletni termin jest na tyle pojemny, iż może on znaleźć zastosowanie we wszystkich przypadkach"

Jak dotychczas w projekcie przewiduje się możliwość dochodzenia na zasadach ogólnych naprawienia szkody majątkowej powstałej wskutek naruszenia dóbr osobistych. Oprócz tego także będzie można wystąpić z żądaniem wydania przez naruszyciela uzyskanych przez niego korzyści. Przepis ten, jak wskazano w uzasadnieniu, może znaleźć zastosowanie w sytuacji, gdy np. "zostały opublikowane budzące emocje wiadomości o życiu prywatnym znanej osoby, bez jej zgody, a publikacja przyczyniła się do zwiększenia sprzedaży egzemplarzy gazety".

Projekt pierwszej księgi wprowadza także m.in. zmiany w terminach przedawnień. Zrezygnowano ze zróżnicowania terminów przedawnienia w zależności od tego, o jakie roszczenie chodzi. "Wydaje się, że podstawowy, trzyletni termin jest na tyle pojemny, iż może on znaleźć zastosowanie we wszystkich przypadkach" - głosi uzasadnienie.

Obecnie jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Aktualny Kodeks cywilny uchwalony został w 1964 roku i był wielokrotnie nowelizowany.