Postępowania dot. dzieci cudzoziemskich powinny być przekazywane funkcjonariuszom lub pracownikom mającym wykształcenie psychologiczne, pedagogiczne lub prawnicze oraz doświadczenie w pracy z dziećmi - przekonuje rzecznik praw dziecka w piśmie do szefa MSWiA.

"Szczególny charakter oraz szczególna doniosłość postępowań w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej oraz w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu uzasadnia, aby przeprowadzane w ich ramach czynności procesowe, wymagające bezpośredniego udziału dziecka, były dokonywane przez osoby właściwie przygotowane do pracy z dziećmi oraz posiadające odpowiednie wykształcenie" - pisze Marek Michalak w wystąpieniu do ministra Mariusza Błaszczaka.

Jak podkreśla RPD, obowiązkiem funkcjonariusza lub pracownika organu prowadzącego postępowania dotyczące dzieci jest nie tylko maksymalne wyjaśnienie wszelkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, lecz także ochrona dziecka. "Dla wykonywania obu tych zadań niezbędna jest empatia, z drugiej zaś strony – znajomość procesów rozwojowych i zmian zachodzących wraz z wiekiem w psychice i społecznym funkcjonowaniu dzieci" - przekonuje rzecznik.

RPD zaapelował do szefa MSWiA o to, aby w miarę możliwości organizacyjnych jednostek Straży Granicznej oraz Urzędu do Spraw Cudzoziemców, postępowania dotyczące małoletnich cudzoziemców przekazywano do prowadzenia funkcjonariuszom lub pracownikom z wykształceniem psychologicznym, pedagogicznym lub prawniczym oraz mającym doświadczenie w pracy z dziećmi lub prowadzeniu postępowań z udziałem małoletnich. Zdaniem Michalaka, te kryteria powinny być brane pod uwagę przy naborach do służby lub pracy w SG lub UdSC.

W opinii RPD, czynności procesowe wymagające bezpośredniego udziału dziecka, w szczególności wysłuchanie oraz przesłuchanie w charakterze świadka lub strony w postępowaniach w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej oraz w sprawie zobowiązania do powrotu, powinny być dokonywane przez funkcjonariuszy lub pracowników spełniających te kryteria.

Zdaniem Michalaka, w czynnościach wymagających bezpośredniego udziału dziecka – w miarę możliwości organizacyjnych i finansowych jednostek SG i UdSC – powinien brać udział psycholog. W ramach oferty szkoleniowej adresowanej do funkcjonariuszy i pracowników tych instytucji przewidziane powinny być szkolenia dotyczące prowadzenia postępowań z udziałem małoletnich, w tym w szczególności komunikacji z dzieckiem.

MSWiA ma 30 dni, by odpowiedzieć na pismo RPD.

W ostatnim czasie rzecznik zaangażował się w kilka spraw dotyczących rodzin z dziećmi, którym groziło wydalenie z Polski. Były to przede wszystkim rodziny ukraińskie, ubiegające się w Polsce o status uchodźcy. Np. w grudniu Michalak interweniował ws. 13-letniej Ukrainki, kilka miesięcy wcześniej na wniosek RPD cofnięto decyzję o deportacji dziewięciorga ukraińskich dzieci wraz z rodzicami, którzy od lat mieszkają w Legnicy.